Trò chuyện cùng chủ tịch Patek Philippe - Thierry Stern
Một cuộc trò chuyện cùng người đứng đầu thương hiệu lâu đời nhất trong ngành sản xuất đồng hồ - ông Thierry Steern - chủ tịch Patek Philippe. Chủ đề xoay quanh kế hoạch cho người kế vị, BST cá nhân, chiến tranh Ukraine và cả Tiffany Nautilus.
Cuộc phỏng vấn cùng chủ tịch Patek Philippe - Thierry Stern
Thierry Stern bước vào phòng họp trong bộ vest hải quân với ghim cài áo hình thánh giá Calatrava đặt ngay trái tim của ông. Vào ngày thứ ba của sự kiện Watches & Wonders Geneva 2022, chủ tịch Patek Philippe đã cho ra mắt những sản phẩm mới của mình.
Tin tức quan trọng mà các tín đồ yêu đồng hồ quan tâm đã được Thierry xác nhận lại một lần nữa. Chính là câu chuyện về phiên bản Nautilus 5711, một sự kết hợp giữa Patek Philippe và Tiffany & Co. Chiếc đồng hồ này đã vô tình làm các sản phẩm khác của Patek bị lu mờ và được săn lùng ráo riết. Năm 2021, vì lợi ích toàn vẹn của thương hiệu, Thierry đã chính thức ngừng sản xuất chiếc 5711 và thành phẩm dừng lại ở con số 170 chiếc trên toàn cầu. Thông báo này gần như khiến giới sưu tầm dậy sóng và tất nhiên, giá trị của Nautilus 5711 cũng từ đó mà tăng không ngừng.

Thierry Stern chính là một nhân vật quan trọng trong ngành công nghiệp đồng hồ. Ông xuất hiện với mái tóc bồng bềnh, sở hữu tài sản ròng tương ứng với một quốc gia nhỏ bé, đứng trên bục cao mỉm cười với phong thái tự tin. Thierry đã tiếp quản Patek Philippe từ cha mình vào năm 2009 và người kế vị tiếp theo cũng là chủ đề được bàn tán thường xuyên. Ai sẽ thay ông tiếp tục phát triển đứa con tinh thần giá trị này? Là cậu con trai Adrien 20 tuổi hay Tristan 19 tuổi?
Xét cho cùng, Patek Philippe vẫn được coi là cái tên linh thiêng nhất của ngành chế tác đồng hồ. Các công ty cạnh tranh có thể lâu đời hơn (như Vacheron) hoặc năng suất cao hơn (như Rolex). Nhưng không đối thủ nào có thể sánh được với những sáng chế mang tính cách mạng của Patek. Thương hiệu đã tồn tại hơn hai thế kỷ về nghệ thuật chế tác đồng hồ cho giới chức sắc và quý tộc.
Vào năm 2017, cứ ba bài hát trên Billboard Hot 100 thì có một ca khúc đề cập đến Patek trong phần lời nhạc. Những rapper tên tuổi hiểu rằng Patek Philippe đồng nghĩa với sự sang trọng và cũng có âm sắc rất thú vị. Từ đây, ngoài những quý ông lịch lãm quyền lực thì thương hiệu này đang phải đối mặt với nhu cầu từ những khách hàng trẻ hơn, có tiền, lớn lên với văn hoá đường phố và hip hop.

Trung tâm của cuộc trò chuyện dưới đây là Thierry Stern, người có rất nhiều điều để chia sẻ.
Chiếc đồng hồ The Annual Calendar Travel Time (tích hợp giữa hai tính năng xem lịch thường niên và múi giờ kép) có tám bằng sáng chế. Ông cũng vừa phát hành một phiên bản đồng hồ perpetual calendar (lịch vạn niên) mới và một sản phẩm world timer (múi giờ kép) mới. Tôi nghĩ đây cũng là thông điệp gửi đến những khách hàng đang mòn mỏi chờ đợi Nautilus, rằng Patek có rất nhiều tạo tác ấn tượng và đáng mong đợi hơn hẳn. Ý nghĩ của tôi có đúng không?
Đúng vậy. Đối với tôi, Nautilus chỉ là một sản phẩm trong BST và tôi chưa bao giờ thực sự muốn đẩy Nautilus đi xa như vậy. Chỉ là khách hàng phát cuồng vì nó. Tôi nhận ra điều này cũng khá dễ hiểu khi Nautilus sở hữu những đường line Calatrava, Ellipse và cả những tính năng mới mẻ. Tuy nhiên, Patek Philippe có thế mạnh trong ngành vì chúng tôi không ngừng tung ra những mẫu đồng hồ khác nhau. Điều này sẽ không bao giờ thay đổi. Vì vậy, ý nghĩ của bạn hoàn toàn đúng. Chúng tôi đang chỉ ra rằng Patek Philippe có thể tạo nên những phát minh ấn tượng và cả những sản phẩm mang tính thẩm mỹ cao. Nautilus hay Aquanaut chỉ là một trong những tạo tác này. Thay vào đó, tôi lại muốn thiết kế một chiếc Calatrava mới vì nó có tính thử thách và thú vị hơn nhiều.
“Không chỉ có Nautilus, tất cả sản phẩm đều là những kẻ gây rối.”
Ông có cảm thấy nhẹ nhõm không? Trông ông có vẻ rất thoải mái.
Tôi không hẳn là nhẹ nhõm vì sự khó khăn vẫn chưa kết thúc. Nhu cầu về chiếc Nautilus luôn tồn tại. Hãy nhìn xem, lượng khách hàng mong muốn sở hữu chiếc Calatrava 6119 từ năm ngoái vẫn không ngừng tăng. Nhu cầu về đồng hồ luôn là vấn đề đáng lo của chúng tôi. Vì vậy, không chỉ riêng Nautilus, tất cả các sản phẩm đều là những “kẻ gây rối”.
Hôm nay ông đang đeo chiếc 6007 phải không?
Đúng vậy.

Ông lựa chọn đồng hồ thế nào để tham gia một sự kiện lớn như hôm nay?
Vì đó là cái duy nhất tôi có trong ngăn kéo. [Cười lớn] Đùa thôi, tôi có một vài chiếc ở nhà, nhưng tôi thích cô ấy (6007). Tôi nghĩ đây là một chiếc đồng hồ đẹp, dễ đeo. Tôi không có kịch bản để nói như 'Hôm nay tôi sẽ đeo cái này' hay là 'Tôi phải đeo chiếc này vì tôi sẽ gặp người này'. Đối với tôi, đeo đồng hồ chính là một niềm vui. Buổi sáng, nhìn vào tủ đồng hồ, nhìn vào phong cách ăn mặc hôm nay và nói “Được rồi, tôi thích chiếc này”. Đó là cách mà tôi lựa chọn. Cũng giống như việc tìm cà vạt hay giày vậy.
Tôi nghĩ có rất nhiều người tò mò về bộ sưu tập cá nhân của ông.
Tôi không có hàng trăm chiếc đồng hồ đâu. Đối với gia đình tôi, niềm vui là được thiết kế chúng. Đây chính là một đam mê. Tôi mê thiết kế. Tôi yêu thích việc quẩn quanh trong suy nghĩ về một chuyển động phức tạp. Điều đó rất tuyệt vời. Tôi có thể hiểu, đối với khách hàng, ước mơ của anh ta là đeo một chiếc đồng hồ. Nhưng họ cũng phải hiểu rằng ước mơ của tôi là thiết kế chúng. Sau khi hoàn thành một tạo tác, tôi đã ngay lập tức bắt đầu triển khai kế hoạch tiếp theo. Hiện tại tôi đang bắt tay vào thực hiện công việc của năm 2023, 2024 rồi. Vì vậy, về BST đồng hồ cá nhân, tôi sẽ nói mình có 15 chiếc.
Đều là sản phẩm của Patek?
Đúng. Đều là Patek. Tôi đã sở hữu những phiên bản khác nhau khi còn trẻ. Tôi thích chiếc 5056 platinum vì nó có lịch thường niên. Đó là chiếc đồng hồ đầu tiên có mặt số màu xám, thứ chưa từng tồn tại ở Patek trước đây. Chiếc đồng hồ này cũng chứa đựng một kỷ niệm. Vào thời điểm đó, tôi và bố đã có một cuộc tranh cãi về việc có nên ra mắt mặt số màu xám này hay không. Ông ấy cho rằng “Đây không phải những gì chúng ta hay làm”. Và tôi nói “Nhưng bố, chúng ta cũng phải đổi mới một chút”. Đó là lý do tại sao tôi rất yêu thích chiếc 5056 platinum này.
Đương nhiên, tôi cũng có đồng hồ thể thao. Một chiếc Aquanaut – nó đơn giản và tôi thích đeo trong những kì nghỉ hay khi đi bơi. Tôi còn có một chiếc 5970 màu vàng gold. Đối với tôi thì đây là sản phẩm có thiết kế đẹp nhất. Đó là một khoảng thời gian khó khăn, vì chiếc 3970 trước đó đã trở thành một biểu tượng. Thử thách xuất hiện khi bắt tay vào thiết kế vỏ máy cho một sản phẩm có cùng chuyển động ngay sau đó. Thông thường thì điều này gần như bất khả thi vì cái bóng thành công phía trước quá lớn. Tuy vậy, 5970 đã thành công, thậm chí còn tốt hơn – chính bố đã nói với tôi. Tin tôi đi, ông ấy không phải người dễ dàng nói vậy đâu. Vì thế, nếu hỏi đến một sản phẩm mà tôi thích và luôn đặt trong tâm trí, thì đó chính là 5970.
Ông đã đề cập đến niềm đam mê thiết kế của mình, và ông nổi tiếng là người tham gia vào quá trình thiết kế nhiều hơn bất cứ nhân viên nào. Những nhân viên sẽ xem qua thiết kế, phê duyệt và đưa ra ý kiến – chỉ vậy thôi. Ông đã tham gia vào quá trình từ lúc nào?
À, ngay từ công đoạn đầu tiên. Ví dụ, tôi có ba cuộc họp một tuần về thiết kế, cộng thêm những buổi họp về đồ thủ công quý hiếm. Tôi bắt đầu ngay từ những bản nháp. Phần khó nhất là ý tưởng. Để xem nào, ban đầu, bạn cầm một bức ảnh đồng hồ và có thể sẽ cảm thấy mọi chuyện rất dễ dàng. Chỉ cần thay đổi màu sắc của mặt số thôi phải không. Nhưng khi đứng trước một tờ giấy trắng và đặt câu hỏi: Giờ chúng ta nên làm gì? Chuyển động kiểu gì? Vỏ máy có hình dạng thế nào? Đó mới chính xác là những gì tôi làm.
Quá trình này thực sự quan trọng. Tại Patek Philippe, gia đình chúng tôi chịu trách nhiệm thiết kế. Vì vậy DNA này luôn tồn tại và tiếp diễn một cách nhất định. Mọi thành viên trong gia đình sẽ đến thời điểm phải già đi và có thể ít sự đổi mới trong sáng tạo hơn. Không phải vấn đề ở sự sáng tạo đồng hồ, càng lớn tuổi thì càng có nhiều kinh nghiệm. Nhưng sự mới mẻ, màu sắc và ý tưởng từ giới trẻ cũng là một điều cần thiết. Đó chính là những gì tôi đang truyền lại cho các con của mình.
Tôi không giỏi vẽ, nhưng có một người giúp tôi làm việc này. Anh ấy phát thảo và sau đó chúng tôi cùng nhau chỉnh sửa. Đằng sau một sản phẩm Patek mới là cả quá trình phát thảo, vẽ, chỉnh sửa. Có khi cần khoảng 10 đến 20 bản vẽ trước khi có thể thốt lên “nó trông ổn rồi”.
Ông đã đề cập đến những người con trai và cũng đã nhiều lần khẳng định sẽ không ép buộc họ tiếp quản công việc kinh doanh của mình. Vậy nếu họ không muốn thì phương án dự phòng là gì?
Chà, đơn giản có lẽ chúng ta sẽ có thêm một giám đốc điều hành để tiếp quản và sẽ chuyển sang một thế hệ khác. Nhưng hiện tại thì đó không phải vấn đề vì cả hai con trai tôi đều sẵn sàng làm việc tại Patek. Chúng đang tận hưởng điều này. Xin lỗi [điện thoại của ông ấy đổ chuông] một trong hai đứa con của tôi đâng gọi.
[Ông ấy trò chuyện với con mình bằng tiếng Pháp trong đúng bảy giây]
Bạn thấy đó, đây là lựa chọn của chúng. Tôi không bao giờ thúc ép các con mình và chúng đang cảm thấy rất hạnh phúc.
Một trong những chủ đề thu hút nhất gần đây là sự ra mắt của Tiffany Nautilus. Đó là ý tưởng của ai?
Là tôi, tất nhiên rồi. Bởi vì tôi biết rất rõ thị trường Hoa Kỳ. Tôi hiểu Tiffany. Một lần nữa, không có đội ngũ sáng tạo nào tại Patek. Tất cả chúng tôi cần phải có năng lực tốt và đối với tôi, đó là khả năng hiểu được khía cạnh thương mại, thiết kế và chuyển động.
Tôi nói với mọi người: Vào cuối năm 2021, chiếc 5711 sẽ là bản cuối cùng. Đến khi tôi mang mặt số xanh trở lại, tôi cũng nói đây là dòng Nautilus cuối cùng. Sau đó tôi lại đổi ý, okay, hãy làm thêm một phiên bản cuối cùng nữa cho Tiffany. Họ xứng đáng nhận được đối đãi này vì đã đồng hành cùng chúng tôi rất lâu. Đó cũng là kỷ niệm 170 năm thành lập của họ. Hơn nữa, sự thật là LVMH đã mua chúng, khi bạn chịu mua một thứ gì đó với giá gần 16 tỷ USD thì chắc chắn, nó không phải một thứ tầm thường. Tiffany là đối tác tốt và tôi luôn muốn được đồng hành cùng họ. Vì vậy, tôi quyết định ra mắt Tiffany Nautilus.
Tiffany Nautilus ra mắt với giá bán lẻ là 52 ngàn đô la, sau đó đã được bán với giá 6,5 triệu đô.
Đúng, chỉ một chiếc duy nhất để quyên góp cho tổ chức từ thiện.

Ông nghĩ thế nào về sự khác biệt giữa giá trị bán lẻ và giá trị thị trường thực tế của sản phẩm?
Vấn đề này không tính toán được. Chúng tôi biết rằng những chiếc đồng hồ số lượng có hạn sẽ gây ra biến động lớn trên thị trường. Tôi luôn mong sản phẩm của mình sẽ được bán cho đúng người, những người không có ý định bán lại chúng. Đương nhiên, không phải lúc nào mọi việc cũng suôn sẻ. Hơi buồn nhưng đó là một phần của sự thành công. Làm sao tôi có thể kiểm soát được việc này? Tôi không thể.
Ông có quan tâm đến việc các sản phẩm của mình sẽ thế nào tại những cuộc đấu giá không? Thị trường và giá bán lại của sản phẩm Patek có quan trọng với ông không?
Tôi quan tâm. Tôi phải nhận thức được, điều đó rất quan trọng. Đó là một phần của chúng tôi. Chúng tôi phải chấp nhận nó. Tôi không thích như vậy nhưng mặt khác, đó chính là một phần thưởng. Điều này có nghĩa chúng tôi đã tạo ra thứ gì đó tốt đẹp. Tôi biết có nhiều người trách tôi “Ngài Stern, quá đắt để mua một chiếc đồng hồ của ông trên thị trường”. Nhưng đó không phải lỗi của tôi.
Tôi sẽ không bao giờ làm một chiếc đồng hồ xấu. Vì vậy, tôi đã mắc bẫy.
Mối quan tâm đến đồng hồ rõ ràng đang đạt mức cao nhất mọi thời đại.
Đúng. Nó đang phát triển.
Nhìn vào giá cả, có phải chúng ta đang ở trong giai đoạn bong bóng thị trường không? Hay đây là trạng thái bình thường mới của thị trường đồng hồ?
Thật khó để trả lời vì tôi chỉ làm việc cho Patek. Nhưng tôi không nghĩ chúng ta đang ở trong giai đoạn bong bóng thị trường. Tôi nghĩ đây là trạng thái bình thường. Có rất nhiều nhân tố mới gia nhập và họ thích đồng hồ. Họ cần thấy những chiếc đồng hồ thủ công cơ học này nhiều hơn trong thế giới mà điện tử đang quá phát triển. Mọi người đánh giá cao nó. Nó trông đơn giản. Nó có vẻ an toàn. Và vâng, thật sự nó cũng chính là một khoản đầu tư. Không muốn nói ra, nhưng tôi biết một số người mua đồng hồ nhưng chẳng bao giờ đeo chúng. Tôi làm gì bây giờ? Đó là một phần của cuộc sống.
Ông từng đề cập đến những khách hàng trẻ tuổi, những nhà sưu tập trẻ và một phân khúc khách hàng hoàn toàn mới đang tìm hiểu về thương hiệu. Ở Mỹ, tôi không rành về Châu Âu, những người trẻ đang tò mò về Patek Philippe thông qua âm nhạc, đặc biệt là hip hop. Tôi chắc rằng ông đã nghe qua thống kê số lượng bài hài có nhắc đến Patek.
À, tôi không xem qua thống kê. Nhưng con trai tôi đã cho tôi xem một số video.
Vậy Patek có dự định gì trước hiện tượng này không?
Tôi không làm gì cả. Tôi nghĩ rằng mọi người đều thích đồng hồ. Những người đang đeo Patek, họ thích nó vì họ biết đó chính là nghệ thuật. Họ hiểu rằng không dễ dàng để tạo ra một thành phẩm như vậy. Nó giống như quá trình sáng tác một bài hát hay. Tôi không tin một bài hát hay có thể được hoàn thành chỉ trong hai tiếng. Nó cần nhiều thời gian. Nó cần cả kinh nghiệm. Bạn phải có giọng hát, có âm nhạc, có mọi thứ.
Sự tương đồng dường như khá rõ ràng và các nhạc sĩ không phải là ví dụ duy nhất. Chúng tôi có cơ hội làm việc với những người nổi tiếng. Có thể là ca sĩ, cũng có thể là vũ công. Nghệ thuật chính là yếu tố được đề cập ở đây. Bạn có thể thích âm nhạc hoặc không, đều không quá quan trọng. Bởi đó chính là nghệ thuật.
Tôi luôn thích Jaeger-LeCoultre Reverso. Tôi ước tôi có thể làm một cái.

Khi nhìn xung quanh, ông ngưỡng mộ nghệ nhân đồng hồ nào khác?
Với tôi thì Rolex đang làm rất tốt. Tôi ấn tượng về khả năng đảm bảo số lượng của họ. Có thể phát hành hơn một triệu chiếc đồng hồ mà vẫn giữ độ ổn định trong khâu sản xuất. Quá ấn tượng.
Còn một vài chiếc đồng hồ khác nữa. Tôi thích đồng hồ không có nghĩa là thích tất cả sản phẩm từ thương hiệu của họ. Ví dụ, tôi luôn thích Jaeger-LeCoultre Reverso. Tôi ước mình có thể làm một cái. Chẳng hạn một chiếc Patek Reverso. Tôi đã rất muốn thực hiện Reverso của riêng mình, nhưng lại nghĩ điều đó không đúng. Đây là phong cách của Jaeger và tôi phải tôn trọng sáng tạo của họ.
Tôi không quá ấn tượng với những sản phẩm công nghệ mới. Tôi trưởng thành theo một cách khác. Tôi làm việc với vàng. Vì vậy, carbon và những thứ tương tự, mặc dù khá ấn tượng, nhưng không hấp dẫn tôi. Nói thật thì tôi không nghĩ chất liệu đó đủ bền vững. Nhưng để nói điều gì đó tốt đẹp thì vẫn có một vài ví dụ như Bovet, họ có vài sản phẩm ấn tượng.
Ông từng có phát ngôn: “Chiến tranh ở đâu đó sẽ gây tác động đến khắp mọi nơi”. Vậy tôi tự hỏi: Cuộc chiến ở Ukraine ảnh hưởng đến Patek như thế nào?
Đã có sự sợ hãi. Tôi nhìn thấy điều đó qua đôi mắt của con tôi. Chúng không hiểu. Chúng hỏi: “Tại sao chúng ta vẫn phải chịu đựng điều này trong năm 2022? Tại sao có thể giết người trong thời đại này?”. Chúng chưa từng chứng kiến chiến tranh và bản thân tôi cũng vậy.
Thật đáng buồn khi chiến tranh luôn xảy ra trên thế giới. Nhưng cũng may mắn cho Patek, do số lượng nhỏ nên chúng tôi có thể linh hoạt thay đổi. Nếu một nơi rơi vào nguy hiểm, có thể vì chiến tranh, cũng có thể là vấn đề kinh tế thì chúng tôi sẽ chuyển đồng hồ đến nơi khác.
Điều tôi không thích ở chiến tranh chính là nó gieo rắc sự sợ hãi. Tôi hạnh phúc khi làm việc trong ngành công nghiệp đồng hồ vì có thể mang lại niềm vui cho mọi người. Đó là điều quan trọng nhất. Tôi ước có thể lan toả hạnh phúc trên khắp thế giới. Nhưng đối với con người chúng ta, có lẽ điều đó sẽ không xảy ra.
Tôi nhận thấy dù thương hiệu của bạn đã tồn tại rất lâu đời và nổi tiếng, nhưng mọi người vẫn bàn tán về cách phát âm của nó. Là PA-tek hay Pa-TEK?
Pa-TEK, nhấn âm tiết thứ hai. Tất nhiên, tuỳ thuộc vào từng quốc gia nữa. Nhưng đừng sử dụng Philippe Patek.