Hospitality Business News Đông Nam Á có thể áp dụng chương trình thị thực theo kiểu Schengen?
Hãy tưởng tượng sở hữu một visa du lịch giúp bạn có thể đi lại tự do giữa nhiều quốc gia, thay vì phải trải qua nhiều quá trình xin visa ở mỗi điểm đến với những chính sách riêng biệt. Trên thế giới, hiện nay chỉ có Schengen là loại visa độc đáo như vậy.
Khu vực Schengen là khu vực không biên giới đảm bảo quyền tự do đi lại cho hơn 425 triệu công dân EU, những người không phải công dân nhưng đang sinh sống tại khu vực này, hoặc khách du lịch. Visa Schengen áp dụng trên 29 quốc gia bao gồm Áo, Bulgaria, Bỉ, Cộng hòa Séc, Croatia, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hungary, Iceland, Ý, Latvia, Liechtenstein, Lithuania, Luxembourg, Malta, Hà Lan, Na Uy, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Romania, Slovakia, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển và Thụy Sĩ. Ngoài ra, một số quốc gia ngoài EU như Na Uy, Iceland hay Lichtenstein cũng có thể được áp dụng chính sách này. Vì thế, nhiều du khách khi lựa chọn ghé thăm bất kì điểm đến nào ở châu Âu cũng thường đến một vài quốc gia châu Âu khác để tận dụng lợi thế tối đa của visa Schengen.
Tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Lào vào tháng 10 vừa qua, Thủ tướng Thái Lan, Srettha Thavisin đã đề xuất một hệ thống thị thực thống nhất, lấy ý tưởng từ visa Schengen ở châu Âu với mục đích thúc đẩy du lịch Đông Nam Á và trực tiếp góp phần vào thúc đẩy du lịch Thái Lan để đạt mục tiêu thu hút 80 triệu khách du lịch hàng năm (đến năm 2027).
Đây được coi là cách tiếp cận đầy tham vọng của khu vực để phục hồi du lịch, vốn vẫn đang trong quá trình lấy lại vị thế sau ảnh hưởng từ đại dịch Covid. Theo đề xuất này, hệ thống thị thực đồng bộ sẽ cho phép khách du lịch đi lại tự do trong lãnh thổ 6 quốc gia là Thái Lan, Campuchia, Malaysia, Myanmar, Lào và Việt Nam. Theo quan điểm của nhiều lãnh đạo tại Hội nghị này, thị thực có thể sẽ tạo điều kiện lớn trong việc thúc đẩy du lịch trong khu vực, vốn đã quen thuộc với tệp khách du lịch đến từ những khu vực truyền thống như Malaysia, Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc hay Ấn Độ, để mở rộng tới thị trường châu Âu, châu Mỹ và châu Phi. Lợi ích kinh tế tiềm năng của sáng kiến này có thể giúp nâng tầm vị thế du lịch của các quốc gia trong khu vực, và tăng cường khả năng phục hồi ngành du lịch nói chung trước những biến động kinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, sáng kiến cũng đi cùng với những rủi ro nhất định các quốc gia ASEAN sẽ phải đối mặt. Đầu tiên là sự mất cân bằng trong phát triển kinh tế đồng bộ. Trong khi chính sách đòi hỏi đưa Thái Lan vào tâm điểm như một “trung tâm” của khu vực, số lượng khách du lịch đến Thái Lan có thể gia tăng không đồng nghĩa với với việc khách du lịch sẽ lựa chọn ở lại lâu (đồng nghĩa với chi trả nhiều hơn) ở những quốc gia Đông Nam Á kém phát triển khác. Việc du khách có khả năng đến 6 quốc gia khu vực ASEAN mà chỉ cần xin visa một lần cũng có thể dẫn đến tình trạng du lịch quá mức và lạm phát từ tệp du khách giàu có nhưng không bền vững.
Trong bối cảnh Đông Nam Á là một khu vực đa dạng với những chính sách nhập cư và lợi ích kinh tế riêng, kiểu thị thực này có thể sẽ làm thay đổi đáng kể bức tranh địa chính trị của khu vực. Một ví dụ thực tế cho thấy, trong khi Singapore có chính sách miễn thị thực cho 162 quốc gia, Việt Nam lại chỉ miễn thị thực cho 25 quốc gia, một visa khu vực giống với Schengen sẽ đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ phải mở rộng chính sách miễn thị thực đến số lượng tương đương với những quốc gia khác. Theo ông Cao Trí Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng, chính sách được đề xuất cũng sẽ làm gia tăng sự cạnh tranh của ngành du lịch giữa các quốc gia, dẫn đến việc nhiều điểm đến kém hấp dẫn hay cơ sở hạ tầng kém phát triển sẽ chịu thiệt thòi hơn. Để áp dụng đề xuất này, các quốc gia không chỉ cần đồng bộ hoá cơ sở hạ tầng kiểm soát biên giới, cơ chế chia sẻ dữ liệu, mà còn cả chính sách đối ngoại hay nhập cư.
Đây không phải lần đầu tiên sáng kiến này được đưa vào bàn luận. Vào những năm 2000, một đề xuất thị thực chung theo Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady–Chao Phraya–Mekong, một tổ chức của Thái Lan, Lào, Việt Nam, Campuchia và Myanmar. Vào năm 2019, một kế hoạch “Thị thực ASEAN” cũng không được triển khai. Các nỗ lực khác nhằm hội nhập khu vực, chẳng hạn như Cộng đồng kinh tế ASEAN, tuy mang đến những tiến triển nhất định cho sự thịnh vượng chung của khu vực, nhưng với tốc độ chậm và phải đối mặt với nhiều thách thức.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia trong ngành, sáng kiến của Thủ tướng Thái Lan là ý tưởng tham vọng và sáng tạo, tuy nhiên, đây vẫn còn là tương lai xa vời nếu 6 quốc gia Đông Nam Á không có cách tiếp cận cân bằng để đạt được mục đích trong việc mang lại lợi ích cho tất cả các quốc gia này.
>>Xem thêm: Những điểm đến xu hướng ở châu Á cho các chuyến du lịch phiêu lưu 2025