Watches Đồng hồ nữ: Tôn sùng thiết kế, đậm tính thời trang

Ít chú trọng chức năng đo đếm thời gian, đồng hồ thời trang cho phái đẹp từng không được giới sưu tầm đề cao. Tuy nhiên, điều này đang thay đổi mạnh mẽ khi các thương hiệu thời trang, trang sức không chỉ liên tiếp ra mắt các thiết kế đồng hồ hoa mỹ mà ngày càng tinh xảo, phức tạp.

Nếu có dịp chiêm ngưỡng các mẫu đồng hồ nữ tại triển lãm GPHG 2024 vừa diễn ra tại Nhà hát Thành phố Hồ Chí Minh, hẳn bạn sẽ để ý một điều thú vị. Bên cạnh những thiết kế của các thương hiệu chế tác đồng hồ “nhà nòi" như Arnold & Son, Parmigiani Fleurier hay Andersen Genève, đồng hồ dành cho phái đẹp còn có sự góp mặt áp đảo của các thương hiệu thời trang, trang sức như Louis Vuitton, Chanel, Hermès, Van Cleef & Arpels và Chaumet.

Đồng hồ nữ ở vị trí trung tâm trong không gian trưng bày tại triển lãm GPHG 2024 ở Việt Nam. Ảnh: GPHG

Khác với đa số đồng hồ nam thường đề cao công năng đếm giờ và các tính năng phức tạp liên quan đến tính toán thời gian, hầu hết đồng hồ nữ của các thương hiệu thời trang và trang sức tập trung vào thẩm mỹ thiết kế, tôn vinh vẻ đẹp của đá quý và các chi tiết duy mỹ thu hút mọi ánh nhìn, đôi khi xem nhẹ tính năng cốt lõi của một chiếc đồng hồ: đo đếm và hiển thị thời gian rõ nét.

Xem thêm
>>World tour quy tụ 90 chiếc đồng hồ GPHG 2024 chính thức khởi động
>>Điểm danh 90 ứng cử viên "giải Oscar" ngành đồng hồ GPHG 2024

Lịch sử đồng hồ nữ: đề cao vẻ duy mỹ hơn công năng

Một số giả thuyết cho rằng chiếc đồng hồ đeo tay đầu tiên là một món quà mà Bá tước Leicester, Robert Dudley gửi tặng đến “đóa hồng nước Anh" - Nữ Hoàng Elizabeth I vào năm 1571. Đồng hồ đương thời khó lòng thỏa mãn về độ chính xác do hạn chế về kỹ nghệ chế tác, nhưng vẫn là món trang sức hấp dẫn khi được thu nhỏ đến kích thước có thể dễ dàng đeo trên người.

Đầu thế kỷ 19, đồng hồ bỏ túi vẫn thống trị thế giới của các quý ông; trong khi cổ tay, cổ và tai là không gian đặc quyền dành riêng cho trang sức của phụ nữ, tiêu biểu như chiếc đồng hồ đeo tay do Patek Philippe chế tác vào năm 1864 theo yêu cầu của Nữ bá tước Koskowicz xứ Hungary: Ý tưởng thiết kế ban đầu chỉ là một món nữ trang thuần túy. 

Mặt trước và sau của chiếc đồng hồ đeo tay Patek Philippe chế tác cho Nữ bá tước Koscowicz, đính kim cương và chạm khắc trang trí phức tạp.  Ảnh: Patek Philippe Museum

Chức năng đo thời gian của đồng hồ nữ đương thời vì thế thường nằm ẩn sau tấm màn nhung chạm trổ trang trí lộng lẫy, trở thành đặc trưng của nghệ thuật chế tác đồng hồ dành cho phái đẹp. Xu hướng chủ đạo này tiếp diễn cho đến khi phụ nữ khẳng định vị thế xã hội của mình vào thế kỷ 20. Đặc biệt là phong trào nữ quyền bùng nổ trong thập niên 1970s kéo theo sự thay đổi lớn về nhu cầu sở hữu và sử dụng đồng hồ nữ: không chỉ đẹp mà còn phải dễ xem thời gian, bổ trợ cho phong cách sống năng động của phụ nữ thời bấy giờ.

"Khủng hoảng thạch anh" và khởi nguyên của đồng hồ thời trang

Không chỉ có các phong trào nữ quyền, thập niên 1970s còn chứng kiến một cột mốc lịch sử: sự ra đời của đồng hồ thạch anh (quartz watch) đã làm khuynh đảo ngành chế tác đồng hồ cơ đương thời bằng khả năng hiển thị thời gian chính xác mà giá thành hấp dẫn hơn hẳn. “Khủng hoảng thạch anh" (Quartz Crisis) đã đẩy ngành chế tác đồng hồ Thụy Sĩ đến bờ vực phá sản, trước khi Nicolas Hayek, nhà sáng lập đế chế đồng hồ Swatch Group với tư duy nhạy bén và thức thời, đã mang đến cho những chiếc đồng hồ Thụy Sĩ một nhân dạng mới.

BST Swatch đầu tiên với 12 mẫu đồng hồ có giá khởi điểm chỉ từ 50 Franc Thụy Sĩ. Ảnh: Sotheby’s

Với bộ vỏ nhựa và máy thạch anh đơn giản, đồng hồ Swatch là một tạo vật mang hơi hướng thời trang hơn. Tựa như trang phục mà các quý cô khoác lên người để thể hiện cá tính riêng, đồng hồ Swatch vô cùng đa dạng về thiết kế với phong cách gần gũi, đáng yêu, màu sắc phong phú và rất hợp túi tiền, như chính tên gọi của thương hiệu được nhiều tín đồ tin rằng thực chất là cách chơi chữ của từ "Second Watch" (Chiếc đồng hồ thứ hai).

Bộ sưu tập Swatch đầu tiên ra mắt năm 1983 bao gồm 12 mẫu đồng hồ với mức giá khởi điểm chỉ từ 50 Franc Thụy Sĩ. Sau 3 năm, sản lượng đồng hồ “nhựa” này đã đạt 20 triệu chiếc. Tiếp đà thành công, Swatch tiếp tục tung ra nhiều dòng sản phẩm khác, đặc biệt là các thiết kế tôn vinh tác phẩm của các nghệ sĩ và nhà thiết kế đương đại nổi tiếng như Kiki Picasso, Keith Haring, Jean-Michel Folon, Sam Francis, Pierre Alechinsky và Mimmo Paladino.

BST Swatch Art Special phiên bản giới hạn 140 chiếc, đánh dấu cái bắt tay giữ Swatch với nghệ sĩ thị giác nổi tiếng người Pháp Kiki Picasso. Ảnh: Swatch

Một số mẫu thậm chí có hẳn phiên bản giới hạn, tạo nên “cơn sốt" tăng giá trên thị trường thứ cấp. Tiếp bước Swatch là một thế hệ thương hiệu khoác bộ cánh thời trang hấp dẫn lên những chiếc đồng hồ thạch anh, trao cho chúng một hình hài trẻ trung và thẩm mỹ hơn, tiêu biểu như Fossil và Guess.

Khách hàng mua một chiếc đồng hồ thạch anh không phải vì “độ chính xác điện tử” mà đơn giản vì thiết kế đó trông thật “ngầu" khi diện trên cổ tay. Mang tinh thần thời trang đích thực, các nữ chủ nhân sẽ không chỉ cần một chiếc mà còn nhiều hơn thế cho tủ đồ của mình, để phối với những món đồ thời trang khác. Đồng hồ cũng ra mắt theo mùa mới, với các sáng tạo mới, kết hợp cùng những nghệ sĩ đương đại nổi tiếng - như một món đồ thời trang. Đồng hồ thời trang dần trở thành một phần của ngành chế tác đồng hồ đương đại.

Sau gần 4 thập kỷ, đồng hồ Première vẫn toát lên sức hút đáng kinh ngạc với phái đẹp. Ảnh: Chanel

Sự thoát thai của đồng hồ thời trang

Swatch đã khởi đầu cuộc cách mạng đồng hồ thời trang với các thiết kế như “đồ chơi” giá chỉ 50 Franc Thụy Sĩ. Chẳng mấy chốc sau đó, các thương hiệu thời trang và trang sức truyền thống của châu Âu, nhận thấy tiềm năng to lớn của xu hướng mới mẻ này, đã nhanh chóng bắt nhịp, nâng tầm đồng hồ thời trang bình dân tiến vào kỷ nguyên xa hoa, sánh ngang với những chiếc túi Louis Vuitton, giày Gucci hay khăn lụa Hermes.

Năm 1974, Gucci giới thiệu chiếc đồng hồ đầu tiên, Model 2000, được Kỷ lục Thế giới Guinness công nhận là đồng hồ bán chạy nhất tại thời điểm đó với 1 triệu chiếc bán hết trong vỏn vẹn 2 năm. "Lực hấp dẫn" của đồng hồ thời trang không dừng lại ở đó: Chanel giới thiệu mẫu đồng hồ đầu tiên Première vào năm 1987 trong khi Louis Vuitton ra mắt Monterey I một năm sau đó.

Nâng tầm từ thẩm mỹ đến kỹ nghệ chế tác phức tạp

Không chỉ dừng lại ở khía cạnh nhượng quyền thương hiệu trên những chiếc đồng hồ quartz thời trang cấp thấp, không ít thương hiệu đã đầu tư nghiêm túc trong hành trình làm chủ kỹ nghệ chế tác đồng hồ cơ khi bắt tay với các nhà chế tác Thụy Sĩ nổi tiếng. Chanel mua lại nhà chế tác G&F Châtelain tại La Chaux-de-Fonds vào năm 1993. Năm 2006, Hermes sở hữu cổ phần của nhà sản xuất bộ máy Vaucher của Parmigiani Fleurier, còn Ralph Lauren hợp tác với Richemont phát triển mảng đồng hồ Thụy Sĩ cao cấp.

Các thương hiệu thời trang đã mang đến làn gió mới cho những chiếc đồng hồ bằng cách đề cao thiết kế, đôi khi hơn cả chức năng đo đếm thời gian. Tương tự như ngành thời trang, nơi cảm hứng sáng tạo và thiết kế ấn tượng dẫn dắt toàn bộ quá trình chế tác, không ít mẫu đồng hồ thời trang cũng được thai nghén từ ý tưởng thiết kế trước khi hoàn thiện đến chức năng của một cỗ máy đo thời gian. Ngay cả với những thương hiệu trang sức có truyền thống chế tác đồng hồ như Cartier hay Chopard, thẩm mỹ dường như thống lĩnh trong các quyết định sáng tạo hơn là khía cạnh cơ khí.

Ảnh: Hermès

Nếu đồng hồ cơ cho nam giới luôn tự hào sở hữu các tính năng phức tạp, thì niềm kiêu hãnh của đồng hồ thời trang cho nữ là những thiết kế ấn tượng, mang dấu ấn thương hiệu yêu thích của các nàng. Chẳng hạn như Hermès. Không chỉ làm đồng hồ, thương hiệu Pháp còn chế tác yên ngựa xa xỉ, túi xách và khăn quàng cổ. Các sản phẩm giao thoa với nhau về nguồn cảm hứng và di sản thẩm mỹ. Điều này càng làm cho đồng hồ từ các nhà mốt trở nên thời trang hơn theo lẽ tự nhiên.

Những năm gần đây, Chanel, Hermès, Louis Vuitton và Gucci đều đang mạnh tay đầu tư vào bộ phận chế tác đồng hồ. Năm 2021, Gucci ra mắt dòng đồng hồ cao cấp đầu tiên. Không chỉ có các mô-típ trang trí bằng kim cương và hình ảnh chú ong di sản của Gucci, những thiết kế này có cả tính năng phức tạp như tourbillon và thẩm mỹ lộ cơ khoe bộ máy - tất cả đều được lắp ráp tại “thủ phủ chế tác đồng hồ" La Chaux-de-Fonds của Thụy Sĩ.

Chiếc đồng hồ Gucci G-Timeless Planetarium tại triển lãm GPHG 2024 ở Việt Nam. Ảnh: GPHG

Kỷ nguyên của những chiếc đồng hồ thời trang nữ cao cấp

Quay trở lại với các ứng cử viên của "giải oscar ngành chế tác đồng hồ" GPHG 2024, những mẫu đồng hồ nữ từ các thương hiệu trang sức và thời trang như Louis Vuitton, Van Cleef & Arpels và Fabergé đều xuất hiện đầy kiêu hãnh trong hạng mục “Ladies’ Complication” mà không hề thua kém về độ hoàn thiện và tính phức tạp so với các thiết kế nam tương ứng. 

Trong khi đó, hạng mục “Jewellery” kinh điển của GPHG 2024 vẫn quy tụ những chiếc đồng hồ nữ thuần túy là tuyệt tác về chế tác đá quý, dẫn dắt giới mộ điệu đi hết từ bất ngờ này đến choáng ngợp khác như Bvlgari Fenice High-Jewelry Secret Watch hay Chopard Laguna High-Jewellery Secret Watch. 

Vẻ đẹp lộng lẫy của chiếc đồng hồ Bvlgari Fenice High-Jewelry Secret Watch. Ảnh: GPHG

Và khi mọi ánh nhìn của quan khách may mắn hiện diện trong căn phòng nhỏ của Nhà hát Thành phố đổ dồn vào những mẫu đồng hồ lộng lẫy từ các nhà mốt như Dior Montres với Grand Soir Reine des Abeilles hay G-Timeless Planetarium của Gucci. Họ hẳn sẽ nhận ra một điều thú vị khác: mặt đồng hồ hầu như không có số, bởi thẩm mỹ đã làm tâm trí người thưởng thức choáng ngợp đến mức chẳng còn để tâm đến thời gian đang trôi qua trong khoảnh khắc đó.

Xem thêm

>>Chọn đồng hồ xa xỉ cho phái đẹp cũng lắm công phu

>>Phụ nữ đang thay đổi thị trường đồng hồ xa xỉ như thế nào?

>>Roger Dubuis Velvet – Nữ hoàng của dạ tiệc thời gian