Ngược Suối Tung, hóa ra hái mận phải lên non cao
Nhớ tụi nhỏ trên trường, mấy anh em lại gật đầu làm chuyến về Mường Lát, phía Tây Thanh Hóa. Bản Táo ngay sát đường quốc lộ là điểm dừng chân của chặng đường 250km từ Hà Nội nhưng thực chỉ mong tới sáng ngày hôm sau để được vắt vẻo lên suối Tung, bản cao nhất của Trung Lý.
Ai hỏi đi đâu thì lại ngân nga thơ của Quang Dũng “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi. Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi” như lời dẫn lối để dễ bề hình dung cung đường là bám theo dòng sông Mã mà ngược phía Tây Thanh Hóa đi lên. Bởi cung này xa thì có xa chứ không cao, cảnh cũng không núi non lừng lững như Tây Bắc, chỉ biết thấy đẹp lạ và đáng yêu vô cùng, mà chắc yêu thì không có lý do mà, yêu cả những cô bé, cậu bé người H’Mông, yêu cả cảnh vật nguyên sơ nơi này.
Khúc Sông Mã đoạn Lang Chánh, Thanh Hóa
Tuy xa hơn vài chục km nhưng từ Hà Nội qua Hòa Bình cứ chạy dọc đường Hồ Chí Minh, tới Cẩm Thủy, địa phận Thanh Hóa bám theo sông Mã là cảnh đẹp muôn trùng. Bên sông bên núi là dẫn tới thẳng quốc lộ 15C, nơi ấy có bản Táo, có điểm trường tiểu học Trung Lý, nơi chúng tôi xem như chỗ cư trú, lần nào lên cũng được các thầy cô đón tiếp nồng hậu, lo cho từng bữa ăn, từng chỗ ngủ.
Lúa uốn câu chả khác gì gái một con hay Con đường vắt vẻo nhưng quyến rũ vô cùng, tre rợp lối đi
Vào tới đoạn xoắn ốc ngược suối Tung, tuy thích thế đấy nhưng xế cứ quặt khúc cua tay áo, bên núi, bên vực mà đường đất đầy rãnh vết xe chỉ chưa đầy 2m chiều rộng cũng thấy lạnh sống lưng. Tới lưng chừng dốc là phải kêu xế dừng dừng rồi, xe không thể đủ tải cả hai người lên chặng dốc dài tới vậy. Cuốc bộ vài chục phút là thở dốc ra đằng tai, phi luôn lên phiến đá tảng ngắm mây trời, tre rợp lối người đi tự đan vào nhau như thành cổng vòm, phía bên kia là cầu Chiềng Nưa nối giữa hai xã Trung Lý và Mường Lý.
Sáng ngủ dậy, sau cả ngày đường dài nhưng ai cũng thấy khoan khoái dễ chịu, chẳng hề chút uể oải, chuẩn bị nhanh nhanh để ngược lên suối Tung. 10km từ bản Táo nhưng cũng mất hơn 1h đua lên tới nơi, chưa kể còn sà vào đoạn này đoạn kia nhẩn nha ngắm cảnh. Lúa đương uốn câu chuẩn bị vào mùa, gió lùa qua như níu chân người muốn sà xuống bậc thang, thế là chả ai bảo ai, dừng xe xuống lận lận tìm những cọng lúa non trổ bông muộn để nhặt đòng đòng, lúc này sao không thấy thức quà nào ngon hơn thế. Nhấm nháp đòng đòng còn ướt sương sớm, gió khẽ mơn man, từng giọt sữa ngọt lành cứ thế tan dần trong miệng.
Lên tới đỉnh núi, chưa kịp dừng xe để thở thì chị em chả ai bảo ai chân quýnh hết cả lên chạy ra vườn mận. Ôi thôi, cả cây đầy ắp mận không là mận. Hóa ra mục đích là đây rồi, ngược đường, ngược nắng lên đến suối Tung chỉ để hái mận. Cái cảm giác đứng giữa non cao, lại là vùng chó ăn đá gà ăn sỏi này, gặp vườn mận trĩu cành đang độ chín, được bứt từng quả trên cây tươi rói thật sự vui thích lắm lắm ấy. Quả nào quả ấy còn nguyên phấn trắng, cứ tròn lẳn, căng mọng.
Cây mận cụ nên tầm mắt chỉ vừa tầm gốc
Các chị lên chơi với tụi nhỏ nhưng mà hớn hở vì mận, gặt hái được cả đĩa to vào chấm muối ớt sau mới nhớ tới chúng. Chỉ cần phát cho dăm ba cái kẹo bánh là vui cả ngày, mỗi là chỉ những bạn lớn lớn tầm lớp 4 trở lên mới thông thạo tiếng Việt,còn tụi nhỏ hẳn thì nói đặc tiếng Mông, thành thử chỉ giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ cử chỉ, biết cười là vui rồi.
Chiều Mường Lát anh ơi, có nơi nào vui hơn
Phải trở xuống núi trước khi trời tắt nắng nhưng mấy anh em lòng còn ngẩn ngơ trước vườn mận lắm. Nhiều khi tí quà mọn đầu non cũng đủ vui cả chuyến đi. Mấy anh em cứ trêu nhau chưa kể đường xá, mỗi quả mận bứt xuống là cả sự nâng niu và vui thích, thứ này mang về xuôi phải bán vài trăm nghìn/kg cho bõ cái công. Mà đi cho thỏa niềm nhớ núi, nhớ rừng, nhưng đi về lại bâng khuâng nhớ vườn mận.