Explore Đến Mũi Né, ghé Bảo tàng nước mắm Làng Chài Xưa

Trong ẩm thực Việt, nước mắm vẫn luôn giữ một vai trò quan trọng không thể phủ nhận. Nước mắm xuất hiện trong nồi cá kho của mẹ, trong cái trứng ba chiên, trong bữa cơm gia đình giản dị và trên những bàn tiệc thịnh soạn… Đó là một gia vị, cũng là một phần của món ăn, là nguyên liệu gần như không thể thiếu trên mỗi mâm cơm của người Việt.

Đến với Làng Chài Xưa – Bảo tàng nước mắm đầu tiên tại Việt Nam, du khách có cơ hội được hiểu thêm về nước mắm tĩn – thứ gia vị chất chứa câu chuyện 300 năm về làng chài xưa, về hành trình phát triển của nghề làm mắm và giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Ngược về 300 năm trước…

Bảo tàng được trưng bày theo lối đương đại, có tổng diện tích 1.600m vuông, chia làm 14 khu vực lớn nhỏ theo từng chủ đề riêng biệt. Làng Chài Xưa sử dụng nghệ thuật trình diễn ánh sáng độc đáo, dưới hàng trăm đèn pha tiêu điểm có góc chiếu và công suất lớn nhỏ khác nhau, làm nổi bật từng hiện vật cổ.

Trước khi tiến hành tham quan bảo tàng, nhân viên hướng dẫn du khách vào khán phòng rồi phát một đoạn phim tài liệu ngắn. Lịch sử phát triển của nước mắm Phan Thiết từ 300 năm trước được gói gọn trong 7 phút, đây cũng là khởi đầu cho hành trình khám phá tại Làng Chài Xưa. Đoạn phim đưa du khách về thời Chăm Pa, dưới triều vua Nguyễn, trải dài cho đến thời Pháp thuộc và những thập niên 40-60, nghe kỹ thuật ủ chượp, nghe về ông tổ ngành mắm Trần Gia Hòa và quá trình nghề mắm phát triển v.v.

Rời khỏi phòng chiếu, nhân viên tiếp tục kể câu chuyện về những di sản, di vật, về chiếc tĩn mắm, xóm lò tĩn và “bí quyết” để làm nên thương hiệu mắm trứ danh Phan Thiết. Trong các di vật, nổi bật có bức tượng Kut – một biểu tượng vô cùng thiêng liêng của người Chăm, được lấy về từ thế kỷ 15; tháp Chăm Po Sah Inu – nằm trên đỉnh đồi Ngọc Lâm (đồi Lầu Ông Hoàng) trong bài thơ của Hàn Mặc Tử.

Ấn tượng nhất phải nói đến hai tấm sắc phong của vua triều Nguyễn ban cho vùng biển Bình Thuận, được trưng bày vô cùng hoành tráng. Một tấm do vua Đồng Khánh ban cho những người dân ở Đàng Ngoài có công khai hoang, lập ấp tại làng chài Hòa An, Phan Thiết. Tấm sắc phong còn lại là của vua Khải Định ban cho ông Nam Hải (cá voi) vì đã cứu giúp nhiều ngư dân thoát nạn.

…Và trở thành một ngư dân làng chài

Bước qua con đường hẹp là đến với những mô hình làng chài được phục dựng. Có quẫy bánh, cào muối, có tĩn mắm gốm một thời vang danh khắp nam kỳ lục tỉnh và tiệm thâu băng nhỏ đầy hoài niệm. Đặc biệt phải kể đến mô hình phục dựng đình Vạn Thủy Tú xây dựng vào năm 1762 – nơi thờ bộ xương cá voi (dân làng chài gọi là cá Ông) lớn nhất Việt Nam.

Một góc của tiệm thâu băng cũ

Phía cuối con đường là Khu nhà Hàm Hộ – đại gia nước mắm ngày xưa. Đây cũng là căn nhà cuối cùng còn sót lại của một hàm hộ Phan Thiết. Từ “hàm hộ” dùng để chỉ những người sản xuất nước mắm với quy mô lớn, ít nhất phải có 5 que thùng nước mắm.

Một que thùng nước mắm dựng mô hình

Chưa dừng lại ở đó, bước qua khu vực nước mắm là không gian của khu chợ Khánh Thiện xưa (tức Mũi Né ngày nay). Để kết thúc hành trình, không gì trọn vẹn hơn khi được nếm thử hương vị nguyên thủy của nước mắm rin, học cách cẩn nước mắm và xác định được thế nào là nước mắm ngon dựa vào công thức của người xưa truyền lại.

Một hành trình đáng nhớ

Mặc dù là bảo tàng nước mắm nhưng Làng Chài Xưa xử lý mùi rất tốt, cách sắp xếp từng khu vực và những mô hình phục dựng đủ hấp dẫn, đưa du khách đi từ tò mò này sang hứng thú khác. Ngoài không gian xưa, bảo tàng còn thu hút đông đảo người trẻ với khu vực thủy cung 3D sinh động và chương trình biểu diễn Fishermen Show hoành tráng.

Bảo tàng Làng Chài Xưa giống như một sứ giả, đưa những người hiện đại trở về tìm hiểu quá khứ, từ đó thấy được giá trị của nghề làm nước mắm theo một hình thức hoàn toàn khác biệt. Tham quan bảo tàng chính là một trong những trải nghiệm khó quên, là khoảng thời gian để du khách có thể thấy được một làng chài thuở xa xưa sống động với khoảng cách thật gần.

Thời gian mở cửa: 9:00 – 18:00 các ngày trong tuần

Địa chỉ: 360 Nguyễn Thông, Phú Hài, Phan Thiết, Bình Thuận 

Hotline: 090 1111 666