The Art Corner Marc Levy: “Văn học có thể xóa nhòa những ranh giới”

Thời tiết chiều ngày 9/11/2022 tại Hồ Chí Minh khá nóng, vậy mà gần 300 độc giả từ nhiều nơi đã đổ về đường sách Nguyễn Văn Bình để có cơ hội được giao lưu cùng nhà văn người Pháp gốc Do Thái – Marc Levy.

Chân dung nhà văn Marc Levy. Ảnh: Marc Levy

Nơi gặp gỡ những bạn trẻ tôn trọng văn hóa đọc

Rất đông những bạn độc giả đã có mặt từ sớm. Tầm khoảng 3 giờ chiều, những hàng ghế bắt đầu dần được lấp đầy. Hình ảnh một anh shipper vẫn còn mặc nguyên chiếc áo giao hàng màu cam nổi bật không khỏi khiến mọi người thích thú. Hay một độc giả nữ khi vừa nghe tin đã vội xin nghỉ làm để bay từ Hà Nội vào Sài Gòn vì không muốn bỏ lỡ cuộc gặp mặt đáng giá này.

Những người hâm mộ văn học trên tay cầm một vài quyển sách, gương mặt háo hức chờ đợi nhà văn người Pháp xuất hiện. Buổi giao lưu hội tụ độc giả nhiều lứa tuổi. Từ các bạn học sinh, nhân viên văn phòng cho đến những mái tóc đã điểm bạc. Mặc dù chẳng quen biết nhau từ trước nhưng bỗng dưng quyển sách đã từng đọc qua vài lần giờ đây trở thành “đầu câu chuyện”, dẫn dắt mọi người làm quen.

Trên tay các độc giả là các tác phẩm của nhà văn Marc Levy. Các bạn hào hứng chia sẻ những suy nghĩ, những góc nhìn của mình và từ đó, làm quen thêm được nhiều người bạn mới có cùng sở thích.

“Mọi điều ta chưa nói” và lý do trở lại Việt Nam sau 14 năm

“Mọi điều ta chưa nói” là tiểu thuyết lấy tình cảm gia đình, tình cha con làm chủ đề chính. Chi tiết chiếc đèn không bao giờ hết pin mà nhân vật Julia thường dùng để đọc sách trong chiếc mền trùm kín khiến biết bao độc giả rơi nước mắt. Julia những ngày đó còn quá nhỏ, quá nhỏ để hiểu được những tình cảm lặng thầm mà người cha dành cho mình.

“Đó là phép ẩn dụ về những điều mà chúng ta làm vì tình yêu mà không cần phải nói ra. Cũng là ẩn dụ về những gì chúng ta nhận được mà không hề nhận thấy. Ký ức của một đứa trẻ thường bắt đầu từ lúc chúng lên 6. Trong suốt 6 năm đầu tiên đó, những người làm cha mẹ đã sống hết mình vì con, trong khi những đứa trẻ của họ chưa có khả năng ghi nhớ bất kỳ điều gì. Tình cảm đó thật thiêng liêng.”

– Nhà văn Marc Levy –​

Ảnh: Marc Levy

Tác phẩm với câu chuyện đẹp và đầy tính nhân văn này cũng chính là lý do mà biên kịch kiêm đạo diễn Việt Linh chuyển thể “Mọi điều ta chưa nói” thành kịch. Và sau 14 năm kể từ 2008, nhà văn Marc Levy một lần nữa có dịp hội ngộ các độc giả Việt. Khi được hỏi về quyết định đến thăm Việt Nam, tác giả ngay lập tức trả lời:

“Sao lại không đến chứ? Tôi ngồi trong văn phòng của mình và nhận được bức thư của đạo diễn Việt Linh. Cô ấy đã dành tặng cho tôi một món quà rất lớn. Tôi không thể không đến. Tôi cảm nhận được tình yêu rất lớn ở nơi này. Mặc dù vở diễn hoàn toàn bằng tiếng Việt, nhưng chỉ sau 3 phút, tôi đã hoàn toàn nhận ra các nhân vật của mình.”

Tác giả rất hào hứng trước những câu hỏi từ phía độc giả. Ảnh: Nhã Nam

Đứng trước gần 300 độc giả, Marc Levy liên tục nói “merci, thank you, cảm ơn”. Ông biết ơn và cảm thấy thật tuyệt vời khi được trở lại. Trong ký ức của tác giả, Việt Nam của 14 năm sau như khoác lên một chiếc áo mới. Hiện đại hơn, phát triển hơn và đầy sức sống. Ai ai cũng cầm trên tay những chiếc điện thoại thông minh, nhưng người dân vẫn giữ được niềm đam mê với sách.

Tâm hồn lãng mạn dưới ngòi bút tài năng

Trong buổi giao lưu, một bạn độc giả lâu năm đã tò mò đặt câu hỏi: “Để viết được nhiều tác phẩm như vậy thì chắc hẳn bác là một người rất am hiểu về tình yêu. Vậy đối với bác, tình yêu là gì?”

Bạn shipper đã tranh thủ đến buổi giao lưu và đặt câu hỏi cho nhà văn bằng tiếng Pháp.

Khi câu từ được người phiên dịch chậm rãi truyền tải, cơ mặt của tác giả cũng giãn ra, ông dừng khoảng vài giây suy nghĩ trước khi trả lời: 

“Trọng tâm sáng tác của tôi là quan hệ tình cảm giữa người với người, không chỉ giới hạn trong tình yêu. Bao gồm cả tình bạn, tình cha con, tình anh em, đồng chí… Giống người La Mã từng nói, đó chính là lý do để con người tiến lên, phát triển. Nhưng khi đứng trước câu hỏi ‘tình yêu là gì’ thì sau 24 năm viết sách, chính tôi cũng chưa tìm được câu trả lời (cười).”

GS. Trần Hải Hạc hỗ trợ phiên dịch Pháp - Việt cho nhà văn Marc Levy trong suốt buổi giao lưu. Ảnh: Nhã Nam

Trong buổi trò chuyện, có độc giả chia sẻ rằng họ biết đến tác phẩm của ông từ năm 19 tuổi, đến nay họ đã 29 tuổi rồi nhưng tâm hồn vẫn không tránh khỏi rộn ràng, cảm giác bồi hồi mỗi lần hòa mình vào câu chuyện. Levy thẳng thắn chia sẻ rằng cảm hứng sáng tác của ông cũng giống như cô.

“Tôi luôn viết sách dưới góc nhìn của chàng trai đang ở tuổi 20.”

Văn học có thể xóa nhòa những ranh giới

Tác giả cho biết hầu hết các sáng tác của ông đều đến từ sự tưởng tượng. “Cái thú” của sự tưởng tượng chính là việc nó cho phép bạn vượt ra khỏi giới hạn của thực tại. Và Marc Levy đã tận hưởng điều đó một cách khá triệt để. Đương nhiên, trong công cuộc hoàn thiện tác phẩm của mình, tác giả đã tham khảo thêm về dân tộc học, vật lý học và cả những giấc mơ. Nhưng đối với ông, mỗi cuốn tiểu thuyết chính là cơ hội để gặp gỡ một nhân vật mới và kể câu chuyện của họ.

Marc Levy lấy tác phẩm “Nếu em không phải một giấc mơ” ra làm ví dụ. Câu chuyện tình của một con người và một ‘linh hồn’ đã chạm đến biết bao trái tim người đọc trên toàn thế giới. Đồng thời nó cũng phá vỡ những quy luật vốn có của vũ trụ. Nhưng không vì vậy mà tác giả chỉ viết về tình yêu. Ông cho ra mắt “Người trộm bóng” với nhân vật chính được lấy cảm hứng từ tuổi thơ của mình. Cuốn tiểu thuyết như một cuộc du hành thời gian và cả không gian, đưa độc giả trải nghiệm những góc nhìn khác biệt và có cơ hội được đối diện với “chiếc bóng” của riêng mình.

“Chúng ta đều giống nhau. Một mặt thuộc về xã hội nhưng mặt khác lại có cuộc sống của riêng mình. Không ai giống ai cả. Ngày nhỏ, chúng ta có nỗi sợ khác biệt, sợ tách biệt khỏi số đông. Nhưng chính sự khác nhau đó làm nên bản tính của mỗi con người.”

Tác giả Marc Levy tại sự kiện giao lưu cùng độc giả. Ảnh: Nhã Nam

Ngoài ra, Marc Levy cũng khẳng định ông không muốn “bị đóng khung”. Các tác phẩm thường được sáng tác với tâm thế bắt đầu lại từ đầu. Có thể là trinh thám, là tiểu thuyết kinh dị hay một chuyến phiêu lưu.

“Đó là nét đẹp kỳ diệu trong công việc của tôi, được đi đến các lục địa khác nhau của ngôn từ.”

Mỗi cuốn sách đối với ông là cơ hội để khám phá những chân trời mới. Cảm hứng sáng tác cứ thế mà tuôn trào vì ông không đặt cho mình những giới hạn. Đến cuối chương trình, khi được hỏi nếu chỉ còn 7 ngày cuối cùng giống như trong tác phẩm “Mọi điều ta chưa nói” thì ông sẽ làm gì. Ông trả lời gần như ngay lập tức: 

“Đương nhiên sẽ dành để yêu thương và được yêu thương. Còn thứ gì quan trọng hơn nữa sao?” 

Về Marc Levy

Marc Levy là người Pháp gốc Do Thái nhưng đã từng sống tại Mỹ nhiều năm. Ông đã từng thành lập công ty đồ họa máy tính và kiến trúc sư trước khi trở thành tiểu thuyết gia. Hiện nay, ngoài viết sách, Marc Levy còn tham gia làm đạo diễn cho một số bộ phim.

Kể từ khi xuất bản tác phẩm đầu tay “Nếu em không phải một giấc mơ” năm 1999, tên tuổi của nhà văn người Pháp Marc Levy đã trở nên phổ biến và ông nhanh chóng trở thành ‘hiện tượng’ của văn học thế giới.

Với khả năng sáng tạo cùng lối hành văn mượt mà, Marc Levy được xem là “cây bút lãng mạn bậc nhất nước Pháp” thời điểm hiện tại. Ông sở hữu 22 đầu sách được phát hành hơn 50 triệu bản và dịch sang 50 thứ tiếng khác nhau. Từ những tiểu thuyết lãng mạn cho đến các tác phẩm trinh thám kỳ bí đầy hấp dẫn.