Architecture Nhà Đông Anh: Chất liệu dân gian làm theo phong cách đương đại
Tên công trình: Nhà Đông Anh
Địa chỉ: Xóm Trại, Kim Nỗ, Đông Anh, Hà Nội
Thiết kế: 05/2018
Khởi công: 02/2019
Hoàn thành: 06/2020
Đơn vị thiết kế và thi công: NOWA
Cấu trúc làng truyền thống Bắc bộ thường gắn liền với hình ảnh cổng làng, giếng làng, sân đình. Xưa kia, cổng làng có nhiệm vụ bảo vệ làng khỏi những thế lực bên ngoài. Giếng làng như con mắt của làng, là tấm gương phản ánh cuộc sống thanh bình của người dân. Giếng làng thường được bố trí ở đầu làng hoặc ở giữa làng, những giếng linh thiêng được bố trí phía trước điếm, đình, chùa, miếu… Trong đó, điếm là nơi diễn ra các hoạt động cộng đồng của người dân trong thôn. Mỗi thôn có một điếm. Mỗi làng bao gồm nhiều thôn và đình làng là nơi diễn ra các hoạt động chung của cả làng. Kiến trúc các công trình công cộng ấy kết hợp với kiến trúc các công trình nhà ở của người dân tạo nên một tổng thể kiến trúc hài hòa.
Xã hội ngày càng phát triển, đô thị hóa nông thôn ngày càng nhanh. Cuộc sống của người dân cũng ngày càng đổi mới, hướng tới những công nghệ mới, tiện ích mới. Do đó, hình thái kiến trúc cũng thay đổi theo thời gian nhưng "văn hóa gia phong" vẫn còn lưu giữ.
Nhà Đông Anh là không gian sống của ba gia đình, bốn thế hệ như bao gia đình khác ở vùng quê ven đô Hà Nội. Ngôi nhà nằm trên khu đất 360m² được bố mẹ chia làm đôi cho hai anh em trai theo chiều dọc, với hai hệ kết cấu, hai hệ thống điện, nước riêng biệt nhưng nhìn tổng thể vẫn là một ngôi nhà với mặt tiền 7m, diện tích 175m². Sau khi tiếp xúc với gia đình, cảm nhận được tình yêu thương giữa những thành viên rất đáng quý trọng, các kiến trúc sư (KTS) đã thiết kế một không gian ở mới vừa hiện đại vừa thân thuộc, gần gũi, không dùng hàng rào cứng ngăn chia giữa hai nhà mà tạo ra những ranh giới mềm, tự nhiên nhất.
Bố cục ngôi nhà sau khi hoàn thành gồm có ba tầng: Tầng lửng một bên là không gian thờ, một bên là phòng ngủ bố mẹ. Tầng một là không gian phòng khách, phòng ăn và bếp cho đại gia đình, gần sân trước là phòng ngủ của ông nội. Trên tầng hai chia làm hai bên cho không gian gia đình của hai người con trai.
Ngôi nhà lồng ghép cấu trúc quen thuộc của giếng nước - sân đình vào kiến trúc hiện đại với đường nét mạch lạc, tạo hình cô đọng, vật liệu tối giản, hạn chế tối đa sự xuất hiện của màu sắc, chất liệu khác nhau để dành sân khấu cho không gian và ánh sáng nói lên câu chuyện kiến trúc. Đen (thép) - trắng (tường) - đỏ (đất nung) là ba yếu tố vật liệu xuyên suốt nội ngoại thất công trình. Chủ nhà có thể cảm nhận trọn vẹn sự thay đổi ánh sáng trong ngày thông qua không gian gần như rỗng ở tầng một và thắt lại, chia nhỏ nhưng hợp lý ở các căn hộ tầng trên. Không gian chung riêng đan xen tế nhị, phù hợp với thói quen sinh hoạt của gia đình.
Điểm làm nên nét nổi bật cho căn nhà là giếng trời hình tròn với đường kính 3,7m nằm giữa hai nhà. Giếng trời này kết hợp với khoảng thông tầng và mái kính như một trục ánh sáng khổng lồ, nhờ vậy, các không gian xung quanh luôn chan hòa ánh nắng.
Ý đồ của KTS là hạn chế tối đa sự xuất hiện của màu sắc, chất liệu khác nhau để dành sân khấu cho không gian và ánh sáng nói lên câu chuyện kiến trúc
Vườn bưởi sau nhà cũng được các KTS giữ lại trên các ban công, sân thượng, tạo thành những khu vườn trên không nhằm giảm thiểu việc sử dụng điện năng. Đồng thời, tăng cường những khoảng không gian xanh hiện đang dần mất đi khi làng xã phát triển trở thành phố, góp phần nâng cao môi trường sống xanh.
Vì những ý nghĩa trong thiết kế, nhà Đông Anh đã đạt Giải thưởng kiến trúc Quốc Gia (Giải thưởng uy tín nhất của ngành Kiến trúc Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ xây dựng - Bộ văn hóa thể thao và du lịch - Hội Kiến trúc sư tổ chức xét duyệt và trao giải).
"Ngôi nhà đã đưa ra hướng giải quyết hợp lý cho một vấn đề mang tính xã hội và rất hay diễn ra ở nông thôn - đó là việc xây nhà cho các con sau khi chia thửa. Việc xây nhà trên mảnh đất hẹp không chỉ gặp vấn đề về mặt kỹ thuật hạn chế chiều rộng, mà còn là vấn đề xã hội khi ruột thịt quần tụ. Ở đây, việc giải quyết tốt chính là có không gian riêng cho từng gia đình, và không gian sinh hoạt chung cho gần chục thành viên của ba gia đình thuộc bốn thế hệ. Các không gian tổ chức hấp dẫn, có tính đến đặc tính văn hóa sinh hoạt đặc thù ở nông thôn" - trích ý kiến của Hội đồng Giám khảo.
Chủ nhà có thể cảm nhận trọn vẹn sự thay đổi ánh sáng và màu sắc bầu trời trong ngày thông qua khoảng giếng trời này. Một khoảng rất thơ của ngôi nhà!
Phòng ngủ ở tầng trên
Phòng tắm với chất liệu đậm nét truyền thống