Architecture Taiyuan Botanical Garden: Mô hình kiến trúc tương lai cho sự bền vững
Taiyuan Botanical Garden là một công trình kiến trúc nổi bật tọa lạc tại Thái Nguyên, Trung Quốc, không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn thể hiện tư duy về phát triển bền vững. Được thiết kế bởi Delugan Meissl Associated Architects (DMAA) – một công ty kiến trúc danh tiếng của Áo – dự án này vượt xa những chuẩn mực thường thấy ở các công viên thực vật. Sự kết hợp giữa kiến trúc hiện đại và thiên nhiên tại đây tạo ra một không gian hài hòa, con người và tự nhiên có thể tương tác và cùng phát triển một cách bền vững.
Nằm trên một diện tích rộng 170 hecta, Taiyuan Botanical Garden bao gồm ba khu nhà kính chính với diện tích tổng cộng khoảng 35.000 mét vuông. Khu vườn không chỉ là nơi trưng bày và bảo tồn các loài thực vật, mà còn là một trung tâm giáo dục và nghiên cứu về sinh thái học và bảo vệ môi trường. Khu vườn thực vật Taiyuan nổi bật với ba mái vòm có đường kính từ 43m đến 88m và cao từ 12m đến 30m. Trong đó, mái vòm lớn nhất được vinh danh là mái vòm lưới gỗ dài nhất thế giới, với nhịp vòm không sử dụng kết cấu tam giác truyền thống. Các mái vòm này là những kiệt tác của kiến trúc parabol, được tạo thành từ hệ thống dầm gỗ glulam cong kép siêu nhẹ. Những dầm này được sắp xếp tinh tế thành hai đến ba lớp đan xen, tạo ra sự ổn định cấu trúc mà vẫn duy trì được tính thẩm mỹ mềm mại, uốn lượn của toàn bộ thiết kế.
Trong dự án này, gỗ được lựa chọn không chỉ vì phù hợp với yêu cầu hình học phức tạp mà còn nhờ khả năng chống cháy tự nhiên, tính linh hoạt cao trong kết cấu, vẻ đẹp thẩm mỹ và tính bền vững vượt trội với môi trường. Khi quan sát từ trên cao, các cấu trúc gỗ trông như những vỏ sò, với các thành phần chính được sắp xếp chặt chẽ ở một phía rồi mở rộng dần theo hình vòng cung của mái vòm. Cấu trúc phức tạp này đòi hỏi mỗi trong số 2.400 thành phần đều được thiết kế độc đáo, khiến cho việc sử dụng công nghệ tính toán và chế tạo kỹ thuật số trở nên then chốt cho sự thành công của dự án.
DMAA chia sẻ:
"Việc xây dựng các nhà kính yêu cầu tổng hợp các bí quyết kỹ thuật trong các lĩnh vực thiết kế năng lượng, hiệu suất nhiệt, tính toàn vẹn của cấu trúc và kính, cũng như lắp ráp và hậu cần. Với chiều dài tự do hơn 90 mét, mái vòm rộng nhất trong số ba mái vòm là một trong những cấu trúc mạng lưới bằng gỗ lớn nhất trên toàn thế giới".
Thách thức lớn nhất trong việc xây dựng mái vòm không dựa trên dạng tam giác truyền thống là hiện tượng biến dạng phức tạp đa chiều. Để khắc phục, một lưới cáp mỏng gần như vô hình nhưng cực kỳ chi tiết và chính xác đã được sử dụng, kết hợp với các nút điều chỉnh linh hoạt nhằm tạo ra sức căng cần thiết để đảm bảo tính ổn định và độ bền của công trình.
Bên trong nhà kính, ba khu vực được chia thành ba hệ sinh thái chính: hệ sinh thái rừng nhiệt đới, hệ sinh thái ôn đới và hệ sinh thái sa mạc. Mỗi khu vực đều được thiết kế để mô phỏng môi trường tự nhiên của các loài thực vật sinh sống tại đó. Ví dụ, khu rừng nhiệt đới với độ ẩm cao và ánh sáng dịu nhẹ tạo điều kiện lý tưởng cho các loài cây bản địa của vùng khí hậu nhiệt đới. Trong khi đó, khu vực sa mạc với ánh sáng mạnh và không khí khô cằn giúp tái tạo môi trường sống của các loài thực vật từ các khu vực sa mạc trên thế giới. Điều này không chỉ giúp bảo tồn các loài thực vật mà còn mang lại trải nghiệm độc đáo cho du khách khi bước vào từng khu vực với những cảm giác và môi trường khác biệt rõ rệt. Cả ba nhà kính đều quay về hướng Nam, tối ưu hoá việc hấp thụ ánh sáng mặt trời quanh năm. Kết cấu lưới gỗ của chúng được thiết kế dày dặn hơn ở phía Bắc và thoáng đãng hơn ở phía Nam, tạo điều kiện thu nhiệt hiệu quả. Ba mái vòm đều sử dụng kính uốn cong kép, tích hợp cửa sổ mở được để dễ dàng điều chỉnh khí hậu bên trong theo nhu cầu.
Lối vào của tòa nhà nằm gần trục đường chính, dẫn vào một sảnh đợi rộng rãi cùng khu vực tiếp tân, bên cạnh bảo tàng lịch sử tự nhiên và nhiều tiện ích khác. Lối vào được kết nối từ con đường chính qua một sân rộng, nơi du khách sẽ bước lên cầu thang mở dẫn qua một vòng tròn trần, lên đến sân thượng lớn, từ đây mở ra tầm nhìn toàn cảnh công viên.
Bảo tàng cây cảnh được thiết kế hòa quyện vào không gian xung quanh, với các bậc thang hình vòng tròn đồng tâm tinh tế, kết hợp các lối đi, đường dốc và cầu thang để du khách có thể khám phá và thưởng ngoạn.
Nhà hàng và quán trà tọa lạc trên một hòn đảo giữa hồ, nằm về phía nam của lối vào và khu nhà kính. Không gian bên trong được bao quanh bởi những ô cửa sổ cao từ trần đến sàn, mở ra khung cảnh thanh bình của mặt hồ tĩnh lặng.
Kiến trúc của tòa nhà này lấy cảm hứng từ các ngôi đền truyền thống Trung Quốc, với hệ mái bằng gỗ đan lưới đầy tinh tế. Các dầm gỗ xếp chồng theo lớp, dịch chuyển khéo léo để tạo nên một mô hình hình học phức tạp và độc đáo.
Taiyuan Botanical Garden là một minh chứng cho sự tiến bộ của kiến trúc và công nghệ, và còn là một biểu tượng cho sự thay đổi trong cách chúng ta nhìn nhận về phát triển bền vững. Với diện tích rộng lớn, sự đa dạng sinh học phong phú và những giải pháp kiến trúc tiên tiến, khu vườn này là một điểm đến lý tưởng cho du khách, đồng thời là nguồn cảm hứng cho các nhà thiết kế và kiến trúc sư trên toàn thế giới trong việc tạo ra những không gian sống xanh và bền vững. Taiyuan Botanical Garden với sự sáng tạo vượt bậc và tư duy tiên phong, thực sự là một bước tiến lớn trong hành trình tìm kiếm sự cân bằng giữa kiến trúc và thiên nhiên trong thế giới hiện đại.
>>Xem thêm: Vermelho: Mảnh ghép quyến rũ của Christian Louboutin tại góc khuất Bồ Đào Nha
