2025 - Năm “quyết định” của phim siêu anh hùng

Cuộc cạnh tranh giữa vũ trụ DC và Marvel luôn mang đến những yếu tố thú vị, nhưng với cảm giác của khán giả nói chung với phim siêu anh hùng, giờ đây, cuộc cạnh tranh này không phải là yếu tố duy nhất định hình sự thành công của thể loại này. 

Đứt gãy sau hào quang 2008? 

2008 là một năm đặc biệt với fan hâm mộ phim anh hùng. Iron Man ra mắt và được cả khán giả lẫn giới phê bình chào đón nồng nhiệt, dẫn đến sự khởi đầu của Vũ trụ điện ảnh Marvel. Với DC, The Dark Night cũng của đạo diễn Christopher Nolan cũng ra mắt và trở thành “kinh điển” - một trong những bộ phim DC hay nhất mọi thời đại nói riêng, và một trong những phim siêu anh hùng hay nhất nói chung. Những thành công vượt bậc này mở ra kỷ nguyên triển vọng cho cả hai thương hiệu khi vừa mang đến hiệu ứng phòng vé, vừa “ghi điểm” vì chất lượng nghệ thuật làm phim. Kết cấu của phim anh hùng thành công tưởng chừng đã rất rõ ràng: cốt truyện cụ thể, nhân vật đa dạng, cảnh hành động đẹp mắt, và quy mô hoành tráng. 

Nhưng, thực tế sau đó lại khá phũ phàng với cả DC lần Marvel. Dù hai thương hiệu này vẫn ra phim đều đặn, hết phim về cá nhân lẫn những phim về một nhóm siêu anh hùng, rồi phần 1, phần 2, phần 3. Một thập kỷ sau đó gần như “bội thực” bởi thể loại này bởi thiếu tính sáng tạo hay sự tập trung nhất định vào chất lượng phim. Trong gần 2 thập kỷ, Marvel đã ra mắt 37 phim, DC thì vẫn chỉ lưu dấu ấn với hoặc Superman hoặc Batman. Những cú flop liên tục gần đây như Thunderbolts,  The Marvels, Ant-Man, The Wasp: Quantumania, The Flash hay Black Adam chắc chắn không giúp ích gì cả ở phòng vé lẫn lôi kéo sự chú ý hay gắn bó của khán giả với nhân vật. 

Đây là lý do doanh thu phòng vé quốc tế (vốn từ trước đến nay có nhóm khán giả hiếu kỳ hơn) cũng trở nên khó lường. Với họ, sự hoành tráng thôi là chưa đủ, những nhân vật không đa dạng về văn hoá hay cốt truyện không bứt phá mà dựa dẫm nhiều vào kiến thức cũ của hai vũ trụ này dường như khó có thể kết nối với khán giả toàn cầu, bởi họ không lớn lên cùng những câu chuyện như vậy. Ngoài ra, những nền tảng phát trực tuyến cũng khiến khán giả “lười” ra rạp hơn, chính DC và Marvel cũng phải thích ứng bằng việc ra mắt những series dài tập về siêu anh hùng như WandaVision, The Batman hay  Peacemaker… Sức sống của phim siêu anh hùng truyền thống đang bị đe doạ, đó là điều cả DC và Marvel đều đã nhận ra. 

Một năm quyết định 

Mùa hè 2025 có vẻ là thời điểm cả DC lẫn Marvel đều “đặt cược”, nơi họ thử nghiệm tất cả những gì mình có để quyết định hướng đi tiếp theo. Vào đầu tháng 5, Thunderbolts* của Marvel mở màn. Dù nhận được những đánh giá tích cực (sau nhiều năm), nhưng doanh thu của phim vẫn không thể đáp ứng kỳ vọng. Tiếp đó, vào đầu tháng 7, Superman do DC Studios James Gunn viết kịch bản bứt phá hơn khi nhận được những phản hồi đầy tích cực và doanh thu tốt. Nhiều nhà phê bình đánh giá sự thành công này đến từ yếu tố xây dựng cốt truyện sâu sắc về nhân vật, hơn là xây dựng cả một vũ trụ nơi mỗi người “chen” vào một khoảng thời lượng phim, cũng như cách Batman thành công nhiều năm về trước. Đấu tranh nội tâm của nhân vật là quá trình có khả năng kết nối với khán giả, nhưng lại là thứ bị cả hai thương hiệu bỏ qua để tập trung vào những phim ràng buộc về tính chất thương hiệu, hay dòng phim hài hước. 

Khán giả giờ đây đang hướng đến những diễn giải mới về những nhân vật có sẵn, thay vì muốn xem phần 2 hay 3. Đó là lý do Superman nhận được lợi thế khi khởi động hoàn toàn, thay đổi toàn bộ diễn viên. Thành công của Superman khẳng định tư duy này đủ hợp lý để các nhà làm phim trong tương lai phải tìm ra những góc nhìn mới về nhân vật siêu anh hùng kinh điển. 

Nếu DC thử sức với cách kể chuyện, Marvel lại tiếp cận theo hướng đi ngược về quá khứ thậm chí không tồn tại trong phim hay truyện trước đó. Điều này đồng nghĩa với việc khán giả xem phim sẽ chẳng cần kiến thức trước đó mà vẫn hiểu và kết nối được với phim. The Fantastic Four: First Steps của đạo diễn Matt Shakman giới thiệu lại Bộ tứ đầu tiên ở Thành phố New York theo phong cách tương lai hoài cổ những năm 1960. Với tương lai bị cắt giảm một nửa phim dự kiến trong hai năm tới, tương lai của Marvel với Disney chắc chắn cần một chiến lược làm phim mới, và liệu The Fantastic Four: First Steps có thành công hay không cũng sẽ tác động lớn đến tầm nhìn này. 

2025 rõ ràng là năm đánh dấu bước ngoặt cho cả DC và Marvel. Nhưng, theo hướng tốt hơn hay mờ mịt hơn? Hồi sau sẽ rõ.