Bạn biết gì về upcycling và xu hướng upcycling trong thời trang?

Upcycling là gì?

Upcycling có nghĩa là nâng cấp. Thuật ngữ này lần đầu tiên được sử dụng tại Vương quốc Anh trong bối cảnh nước Anh đang gặp khó khăn vì nguyên liệu may mặc cho quân phục binh lính trở nên khan hiếm. Đến năm 1994, thuật ngữ này chính thức được đặt tên bởi kỹ sư người Đức Reiner Pliz. 

Reiner Pliz cho rằng, thuật ngữ recycling (tái chế) làm giảm giá trị của những bộ trang phục được làm mới lại cũng như không xem trọng thành quả sáng tạo của các thợ may, nên ông quyết định đặt tên cho phương pháp tái chế sáng tạo này là "nâng cấp" - thuật ngữ mà ta được biết và sử dụng ngày nay. Upcycling là một quá trình đòi hỏi sự kết hợp nhuần nhuyễn của nhiều kỹ năng bao gồm nhận thức về môi trường, khả năng sáng tạo, tư duy đổi mới. 

"Upcycling cho phép chúng ta sáng tạo một điều gì đó mới mẻ với chất lượng tốt hơn, từ những mặt hàng cũ hoặc đã qua sử dụng." Đây là những chia sẻ của tác giả Vadicherla trong cuốn sách Textiles and Clothing Sustainability Journal: Recycled and Upcycled Textiles and Fashion.

Recycling & upcycling: Tái chế và nâng cấp

Nhiều người thường nhầm lẫn về hai khái nghiệm recycling và upcycling. Vì về cơ bản, nâng cấp và tái chế đều là tạo ra sản phẩm mới từ sản phẩm cũ với mục đích tiết kiệm. Song, trên thực tế, hai thuật ngữ này hoàn toàn khác nhau. Tái chế thường tốn kém hơn và các sản phẩm mới được tạo ra có thể có chất lượng không tốt so với sản phẩm ban đầu. Trong khi có, nâng cấp thường dẫn đến giá trị tương đương hoặc tốt hơn so với sản phẩm cũ. 

Ngoài ra, tái chế thay đổi hình thức của sản phẩm và sử dụng quy trình hóa học để chuyển hóa chúng thành sản phẩm mới bằng cách sử dụng các nguồn lực khác. Mặt khác, nâng cấp chỉ cần ít hoặc thậm chí là không cần thay đổi hình thức của sản phẩm ban đầu. 

Song, điểm tương đồng giữa upcycling và recycling trong giai đoạn đầu của xử lý chất liệu là cả hai phương thức này đều có thể khôi phục lại sợi vải hoặc sản phẩm cũ về hình dạng ban đầu. Tuy nhiên sau đó, upcycling sẽ yêu cầu nhiều sáng tạo hơn trong khâu thiết kế, thay vì chỉ đơn thuần là nâng cấp kỹ thuật cắt may (cũng có thể bao gồm cả hai yếu tố).

Xu hướng upcycling trong thời trang, bạn đã biết?

Upcycling hoạt động như một xu hướng tái chế mới, đồng thời, nó tìm cách đưa việc tái chế vào thói quen của chúng ta như một hành động phổ biến. Kỹ thuật upcycling mở ra một kiểu tiêu dùng mới có ý thức hơn vì nhờ đó, chúng ta dễ dàng phát hiện ra ý nghĩa về tiện ích và giá trị lớn hơn. Thậm chí, chúng ta sẽ bắt đầu ý thức hơn trong việc kéo dài thời gian sử dụng hữu ích của các vật dụng thời trang, áo quần… mà chúng ta có ở nhà. Ý tưởng được thực hiện là tạo ra một sản phẩm mới với cuộc sống mới cho tất cả sản phẩm, trang phục mà ta có thay vì vứt bỏ và lãng phí chúng. 

(Ảnh: Ksenia Schnaider)

Nếu quan sát, bạn có thể thấy rằng, những năm trở lại đây, xu hướng thời trang hiện đại hầu hết là làm sống dậy những trào lưu thời trang cũ. Chúng ta nhận thấy rằng với thời trang, đến một thời điểm nào đó, mọi thứ rồi sẽ quay trở lại. Song, nhiều vấn đề cũng vì thế mà xuất hiện. Xu hướng thời trang nhanh khuyến khích tiêu dùng quá mức dựa theo vòng tròn: mua sắm - sử dụng - vứt bỏ. Chính điều này gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến cả cuộc sống cá nhân và "sức khỏe" tự nhiên, môi trường.

Bạn có biết, để tạo ra một chiếc áo sơ mi, người ta tiêu tốn đến 2.700 lít nước? Bên cạnh đó, cũng có một thực tế là trung bình chúng ta chỉ sử dụng 20% ​​số lượng quần áo có trong tủ. Các nghiên cứu đều khẳng định rằng một người mua một bộ quần áo và mặc nó từ ba đến bốn lần, sau đó cất đi hoặc đơn giản là vứt bỏ nó. Sự thật ít người để ý! Và upcycling cho phép chúng ta tự do tạo ra một phong cách thời trang mới, tìm cách chấm dứt dứt điểm việc sản xuất hàng loạt để bảo vệ môi trường hơn.

Làm thế nào để giúp bảo vệ môi trường tốt hơn?

Bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì sẽ xảy ra với áo sơ mi, túi xách hoặc giày của mình một khi bạn không còn thích chúng nữa? Hoặc khi chúng không phù hợp với bạn hay đơn giản là chúng không hợp thời trang? Để nâng cao nhận thức sử dụng thời trang bảo vệ môi trường, bạn cần sử dụng nguyên tắc: giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế. Điều quan trọng là bạn cần giảm số lượng mua sắm sản phẩm mới. Chúng ta phải bắt đầu bằng việc mua sắm những thứ có giá trị hợp pháp cũng như các mục đích sử dụng khả thi và linh hoạt. Upcycling là giải pháp cho mô hình kinh tế vòng tròn này, nơi các nguồn tài nguyên được sử dụng càng lâu càng tốt. Bằng cách này, bạn sẽ thấy được rằng các sản phẩm mà bạn đang sử dụng có nhiều giá trị và ý nghĩa hơn để sau đó bạn có thể tiếp tục khôi phục và sử dụng chúng. Upcycling vừa giúp tiết kiệm được chi phí, tài nguyên, bảo vệ môi trường sống đồng thời giúp nâng cao quan điểm về thời trang và phong cách của bạn.