Những "gã khổng lồ thầm lặng" của ngành chế tác đồng hồ

Dù tên tuổi hiếm khi xuất hiện trên mặt số nhưng các nhà sản xuất cỗ máy lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng: tạo ra “trái tim" cho đồng hồ. Không ít thương hiệu đã "đứng trên vai" những "gã khổng lồ thầm lặng" này trong hành trình tạo ra các công cụ đo đếm thời gian cho loài người hàng thế kỷ qua.

Nếu một chiếc đồng hồ không mang trong mình cỗ máy, hẳn đó chỉ là món đồ trang trí thay vì một phụ kiện đếm thời gian sống động. Ẩn sau vẻ lộng lẫy của mặt số và bộ vỏ, cỗ máy như “trái tim" bắt nhịp cho đồng hồ, phục vụ đo thời gian hay nhiều tác vụ tính toán phức tạp khác mà kết quả được hiển thị đẹp đẽ và cuốn hút trên mặt số. Tùy thiết kế của nhà sản xuất, một chiếc đồng hồ có thể trang bị bộ máy thạch anh (quartz movement) đến bộ máy cơ lên cót bằng tay (manual movement) hoặc lên cót tự động (automatic movement).

Không ít thương hiệu với khởi đầu khiêm tốn đã lựa chọn sử dụng các cỗ máy từ các hãng gia công chuyên nghiệp để tối ưu về chi phí và tập trung nguồn lực và thời gian vào các khía cạnh sở trưởng như thiết kế và trang trí hoàn thiện; trước khi bắt tay vào sản xuất những cỗ máy in-house nhằm chứng minh năng lực làm chủ kỹ nghệ chế tác phức tạp.

Xuôi theo dòng chảy lịch sử của ngành, các hãng chế tạo cỗ máy đồng hồ trên thế giới, mà trong đó gam màu chủ đạo đến từ Thụy Sĩ và Nhật Bản, đều sở hữu cho mình những di sản, kỹ nghệ riêng, bồi đắp qua từng thời kỳ và đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của lĩnh vực chế tác đồng hồ. Các cỗ máy của các thương hiệu này len lỏi vào vô vàn mẫu đồng hồ, từ địa hạt cao cấp đến những mẫu đồng hồ thể thao cá tính và cả các thiết kế phổ biến, tiếp cận đến số đông công chúng.

ETA

Tiền thân là nhà chế tác cỗ máy Eterna được Urs Schild và Joseph Girard thành lập vào năm 1856 ở Grenchen, Thụy Sĩ, ETA đã có khởi đầu suôn sẻ trước khi gặp khó khăn do ảnh hưởng của Đệ Nhất Thế Chiến. Để “sống sót", Eterna đã bắt tay với Fabrique d’horlogerie de Fontainemelon (FHF) có lịch sử từ năm 1793 và Adolphe Michel SA (AMSA), thành lập ra Ébauches SA vào năm 1926.

Là một trong những nhà sản xuất cỗ máy lớn nhất Thụy Sĩ thời bấy giờ, Ébauches SA tập trung chế tác các "ébauche" - bộ máy "thô" để các hãng đồng hồ có thể tiếp tục tùy biến riêng như dập logo lên bánh đà. Sau Đại suy thoái 1929, Ébauches SA và một số hãng chế tạo bộ máy đồng hồ Thụy Sĩ buộc phải có bước đi mạnh mẽ để thích ứng với thời cuộc, kết quả là liên minh ASUAG (Allgemeine Schweizerische Uhrenindustrie AG) ra đời, được chính phủ Thụy Sĩ hậu thuẫn để bảo hộ vị thế độc tôn quốc gia trong lĩnh vực chế tạo bộ máy. Trước khi gia nhập ASUAG, Eterna bị phân tách thành hai đơn vị theo đuổi định hướng riêng: Eterna trở thành nhà chế tác đồng hồ, trong khi bộ phận chế tạo cỗ máy được đổi tên thành ETA SA. Thương hiệu sau đó tiếp tục trải qua nhiều màn thâu tóm trước khi nằm dưới trướng tập đoàn Swatch Group.

Mẫu Tudor Prince Date Submariner Ref. 79190 ra mắt năm 1995, sở hữu bộ máy cơ ETA 2824-2 đã tùy biến. Ảnh: Tudor Watch

Với giới mộ điệu đồng hồ lâu năm, ETA là cái tên quen thuộc đằng sau những cỗ máy cơ và máy thạch anh mà không ít trong số đó đã trở thành huyền thoại với chất lượng đã được kiểm chứng qua thời gian. Một trong số đó phải kể đến ETA 2824-2, bộ máy mang tính biểu tượng của ngành chế tác đồng hồ Thụy Sĩ, được nhiều thương hiệu như Tudor, TAG Heuer, Hamilton,... sử dụng để tạo ra các phiên bản tùy biên riêng.

Sellita

Thành lập vào năm 1950, Sellita từng là nhà lắp ráp bộ máy cho các thương hiệu khác, đặc biệt là mối quan hệ hợp tác nồng thắm với ETA vào những năm 1980s. Khi ETA về dưới trướng Swatch Group và bắt đầu kỷ nguyên cắt giảm sản lượng bộ máy cung cấp cho các hãng đồng hồ nằm ngoài hệ sinh thái của tập đoàn từ năm 2003, Sellita bắt đầu hành trình đứng trên đôi chân của mình: tự sản xuất các cỗ máy riêng, trở thành một trong những "ông lớn" của ngành, chỉ sau ETA.

(Từ trái qua, từ trên xuống) Các cỗ máy SW100, SW200, SW300 và SW500

Trong số những cỗ máy SW do Sellita chế tạo, có thể kể đến bộ 3 chủ lực là SW200 (đối thủ của ETA 2824-2), SW300 và SW500 - đều là những sự thay thế khả dĩ cho các cỗ máy của ETA. Nhiều thương hiệu đồng hồ nổi tiếng như Hublot, IWC, Oris, Raymond Weil, Sinn, và TAG Heuer đều là khách hàng của Sellita.

Ronda

Câu chuyện của Ronda khởi nguồn từ William Mosset, một chàng trai trẻ được đào tạo trong ngành cơ khí chính xác. Ông gia nhập Oris và làm việc trong bộ phận chế tác bộ máy một thời gian, trước khi thành lập thương hiệu Ronda tại vùng Liestal, Thụy Sĩ, cách không xa “thủ phủ đồng hồ” Basel. Tên gọi Ronda lấy cảm hứng từ “arrondir”, một từ tiếng Pháp chỉ trục quay trong một cỗ máy đồng hồ.

Ban đầu, Ronda tập trung sản xuất các chi tiết máy, trước khi phác thảo bộ máy đầu tiên vào năm 1952. Ronda đã thiết kế hơn 30 bộ máy, đa số đều cực kỳ phức tạp. Nhờ việc chế tạo các cỗ máy quartz, Ronda đã “sống sót" qua cuộc khủng hoảng thạch anh những năm 1980s. Ronda 515 là một trong những bộ máy quartz phổ biến nhất, được sử dụng rộng rãi bởi các thương hiệu Thụy Sĩ như Luminox, Victorinox, and Invictus nhờ mức giá dễ tiếp cận và độ tinh cậy cao của các chi tiết máy.

Ronda gần đây cũng đánh dấu sự trở lại với các cỗ máy cơ khi cho ra đời bộ máy R150 ‘Mecano’ Caliber, được giới thiệu tại Baselworld 2016 và vẫn đang được nhiều thương hiệu đồng hồ cao cấp sử dụng cho đến ngày nay.

Soprod

Thành lập vào năm 1966 ở Tramelan, vùng Jura của Thụy Sĩ, Soprod khởi đầu là một nhà cung cấp các chi tiết máy đồng hồ, trước khi phát triển lên lắp ráp và sản xuất các cỗ máy hoàn chỉnh cho nhiều thương hiệu đồng hồ và nhà sản xuất bộ máy, trong đó có ETA. Năm 2005, Soprod được Léman Capital mua lại và hợp nhất với SFT Group chuyên sản xuất các bộ máy quartz, sau đó tiếp tục bị thâu tóm bởi Festina vào năm 2008.

Niềm tự hào của Soprod chính là bộ máy Alternance 10 (hay A10) ra mắt năm 2004 được nhiều thương hiệu ưa chuộng. Với thiết kế lấy cảm hứng từ bộ máy 4L25 của Seiko, A10 được sản xuất theo tiêu chuẩn của các bộ máy ETA và là sự thay thế lý tưởng cho ETA 2892. Các thương hiệu sử dụng bộ máy Soprod bao gồm Sinn, Stowa, Steinhart, Junghans và Doxa.

Seiko Time Module Inc

Thành lập từ năm 1881, tượng đài Nhật Bản là đối trọng đáng gờm của các thương hiệu đến từ Thụy Sĩ với khả năng chế tạo ra những chiếc đồng hồ bền bỉ và đáng tin cậy, với mức giá dễ tiếp cận ở nhiều phân khúc. Seiko sản xuất đa dạng các cỗ máy quartz và máy cơ, đặc biệt là các bộ máy cơ tự động, nổi bật phải kể đến Seiko 7S26.

Ngoài sản xuất các bộ máy phục vụ nhu cầu của tập đoàn, Seiko cũng thành lập công ty con mang tên Time Module Inc. (TMI) vào năm 1987, chuyên sản xuất các bộ máy cho các nhà sản xuất khác.

Nổi tiếng với những bộ máy quartz từ thập niên 1980s với dấu ấn đầu tiên là PC21, ngày nay TMI mở rộng hoạt động chế tác, từ các bộ máy cơ và bộ truyền đồng (gearbox) sử dụng cho các mẫu đồng hồ thông minh lai hợp (hybrid smartwatch). Những cỗ máy tiêu biểu của TMI phải kể đến series VD5 (bộ máy bấm giờ chronograph tiêu chuẩn), series VC (dòng máy siêu mỏng) và đặc biệt là series NH (các bộ máy cơ) rất phổ biến ngày nay, tiêu biểu như NH34 - bộ máy cơ GMT ra mắt năm 2022, cùng nhiều bộ máy khác.

Citizen Miyota

Thương hiệu sản xuất bộ máy đồng hồ nằm dưới trướng Citizen này là tác giả đằng sau series 9000 - đối thủ đáng gờm trước “huyền thoại" ETA 2824-2 của người Thụy Sĩ, vừa có độ chính xác cao mà lại vô cùng bền bỉ, mỏng mảnh hơn các bộ máy cơ khác. Ngoài Citizen, các hãng Fossil, Orient và DW cũng sử dụng bộ máy Miyota.

Lịch sử của Miyota khởi nguồn từ năm 1959, khi hãng Citizen thành lập bộ phận chế tác bộ máy riêng, trước khi bắt đầu bán ra ngoài cho các công ty khác vào đầu thập niên 1980s, tiêu biểu là các bộ máy quartz như Calibre 2035, Calibre 2215, và series 8000 và series 9000.

Một trong những cỗ máy tiêu biểu là Miyota 9015 ra mắt năm 2009, trở thành một trong những bộ máy tiêu biểu của người Nhật, một phiên bản cải tiến từ bộ máy 8215 Calibre. Với thiết kế siêu mỏng chỉ 3,9mm trong khi cung cấp đến 42 giờ năng lượng dự trữ, cỗ máy được sử dụng bởi nhiều thương hiệu nhỏ vì giá thành dễ tiếp cận và nhiều tính năng hấp dẫn.

>>Xem thêm: Unico Experience - Tùy biến đồng hồ trực tuyến