Cuisine Hương vị mùa thu Nhật Bản: Tinh hoa ẩm thực giữa "mùa lá đỏ"

Mùa thu ở Nhật Bản tựa như một bức tranh thiên nhiên rực rỡ, với những gam màu đỏ vàng của “mùa lá đỏ” hòa quyện cùng làn gió se lạnh nhẹ nhàng. Vào thời khắc này, người dân nơi đây lại say sưa thưởng thức các món ăn làm từ những nguyên liệu tươi ngon, đầy dinh dưỡng như nấm Matsutake, cá Sanma, hạt dẻ và khoai lang. Đây cũng là khoảng thời gian tuyệt vời để khám phá ẩm thực phong phú của “Xứ sở hoa anh đào”. 

Hạt dẻ - Kuri

Mùa hạt dẻ kéo dài từ cuối tháng 8 đến tháng 11, mang theo sự háo hức của người dân và du khách khi dạo bước trên những con phố và ngõ nhỏ, nơi các cửa hàng, xe đẩy hay khu chợ tràn ngập mùi hạt dẻ rang thơm lừng. Truyền thống nhặt hạt dẻ và hái nấm vào mùa thu đã trở thành một hoạt động quen thuộc, đầy thú vị. 

Hạt dẻ với vị ngọt bùi đặc trưng thường được chế biến thành món ăn nhẹ như Yaki-kuri (hạt dẻ rang) hoặc nấu cùng cơm trong món Kurigohan. Người Nhật còn khéo léo sáng tạo nhiều món tráng miệng từ hạt dẻ. 

Bánh Wagashi Kuri Manju với nhân hạt dẻ vàng óng, thơm lừng, kết hợp từ bột và hạt dẻ nghiền là món ăn phổ biến trong tiết trời thu se lạnh. Thêm vào đó, kẹo Kuri Kinton – món ngọt đơn giản được làm từ hạt dẻ hấp, nghiền và trộn đường – được cả trẻ em lẫn người lớn yêu thích. Vì thế, các thương hiệu nổi tiếng theo mùa cũng nhanh chóng tung ra các sản phẩm như Kit Kats và kem Haagen Dazs vị hạt dẻ. 

Chỉ bằng một nguyên liệu đơn giản như hạt dẻ, ẩm thực Nhật Bản đã thể hiện sự sáng tạo, mang đến cho thực khách những bữa ăn mang đậm hơi thở mùa thu.

Khoai lang - Yakiimo 

Khoai lang từ vùng Satsuma được coi là ngon nhất, đặc biệt là khi thu hoạch vào mùa thu - thời điểm khoai đạt độ ngọt, mềm dẻo và thơm ngon nhất. Món ăn này vừa mang lại cảm giác ấm áp trong tiết trời se lạnh, vừa chứa nhiều dưỡng chất, phù hợp cho những ai muốn duy trì sức khỏe hoặc giảm cân.

Khoai lang nướng là món phổ biến nhất, được bán rộng rãi từ các cửa hàng tiện lợi đến các quầy hàng tại lễ hội. Khoai được nướng trên than, vỏ ngoài cháy xém nhẹ tạo thêm vị bùi bùi hấp dẫn, trong khi phần ruột vàng ươm, ngọt dịu và mềm mịn. Đối với du khách, việc mua một túi khoai lang nướng nóng hổi để nhấm nháp khi dạo phố hay ngồi ngắm cảnh là trải nghiệm “không còn gì bằng”.

Ngoài món khoai lang nướng, người Nhật còn tạo ra nhiều biến thể khác như khoai lang nghiền. Món này kết hợp khoai với bơ, đường, tạo nên hương vị ngọt ngào, béo ngậy, làm xiêu lòng thực khách ngay từ miếng đầu tiên. Từ khoai lang đỏ, vàng đến tím, đặc biệt là loại từ Okinawa, mỗi loại đều mang đến một hương vị đặc trưng khó cưỡng.

Dù là nướng hay nghiền, khoai lang Nhật Bản luôn để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người thưởng thức, trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá ẩm thực mùa thu.

Quả hồng - Shibui Kaki

Mùa thu ở Nhật Bản không thể thiếu hình ảnh những trái hồng vàng cam, treo lủng lẳng trước hiên nhà, phơi mình trong làn gió nhẹ để trở thành món hồng khô đặc trưng. Quả hồng hay "kaki," được xem là biểu tượng của ẩm thực mùa thu xứ Phù Tang. Khi quả đã chín tới, người dân sẽ hái xuống, tỉ mỉ gọt vỏ và phơi khô để làm mất đi vị chát, giữ lại vị ngọt tự nhiên, mềm dẻo đầy hấp dẫn.

Hồng khô Nhật Bản được tạo ra qua quá trình tự nhiên: quả được treo trên những dây dài, phơi trước hiên nhà và để gió thổi khô một cách từ từ. Mỗi quả hồng khô đều mang theo hương vị ngọt ngào, với từng miếng cắn đều gợi nhớ mùa thu dịu dàng của đất nước này. Dù được thưởng thức cùng một tách trà hay ăn riêng, hồng khô luôn mang lại cảm giác ấm áp và thân thuộc, làm tăng thêm sự quyến rũ của mùa thu Nhật Bản.

Quả hồng còn đóng vai trò quan trọng trong văn hóa tiếp đãi khách của người Nhật. Khi có khách đến thăm, món hồng khô thường được đưa ra đầu tiên như một dấu hiệu chào mừng và sự trân trọng. Quả hồng khô dường như chứa đựng hương vị mang theo cả tinh thần và văn hóa của mùa thu Nhật Bản.

Cá Sanma – Sanma no Shioyaki

Cá Sanma hay còn gọi là cá thu đao, là món hải sản nổi tiếng tượng trưng cho ẩm thực mùa thu Nhật Bản. Loài cá này được đánh bắt chủ yếu ở vùng vịnh Nemuro và nổi bật với tên gọi "thanh kiếm cá mùa thu," phản ánh hình dáng mảnh mai và mùa vụ của nó.

Món cá Sanma thường được chế biến đơn giản nhưng đầy tinh tế, với phương pháp nướng cùng muối, kết hợp với quýt yuzu để tăng thêm hương vị. Khi nướng trên than củi, lớp da cá trở nên giòn tan, hòa quyện với phần thịt ngọt tự nhiên bên trong. Món cá này ngon nhất khi thưởng thức nóng, kèm theo củ cải nghiền và một ly Sake nhẹ, tạo nên hương vị ấm bụng cho mùa thu se lạnh.

Cá Sanma rất phổ biến trong các bữa ăn gia đình và được ưa chuộng tại nhiều nhà hàng ở Nhật Bản vào mùa thu. Với hàm lượng dinh dưỡng cao, giàu EPA và DHA có lợi cho sức khỏe, cá Sanma là lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích ẩm thực biển. Nếu bạn có dịp du lịch Nhật Bản vào mùa thu, đừng quên thưởng thức món cá Sanma nướng, một biểu tượng trong ẩm thực mùa thu xứ Anh Đào.

Súp nấm Matsutake – Matsutake dobin mushi

Món súp nấm Matsutake Dobin Mushi được chế biến từ nấm Matsutake, tôm, thịt gà và nhiều loại rau khác nhau, mang lại hương vị ngọt thanh và đậm đà. Súp được phục vụ trong ấm trà bằng đất sét, giúp giữ nhiệt và tạo nên phong cách thưởng thức đặc biệt. Khi thưởng thức, thực khách sẽ rót nước súp ra chén nhỏ, kết hợp cùng các loại rau và cảm nhận hương vị thơm ngon hòa quyện từ nước dùng, nấm và các nguyên liệu.

Matsutake được mệnh danh là “vua của các loại nấm”. Đây là một trong những nguyên liệu đặc sắc nhất của ẩm thực mùa thu Nhật Bản. Loại nấm này có giá trị dinh dưỡng cao và thường chỉ xuất hiện vào mùa thu, làm cho việc thưởng thức món ăn này trở thành một trải nghiệm “duy nhất”.

Ngoài việc chế biến thành súp, nấm Matsutake còn có thể được nướng trên than củi. Sau khi thu hoạch, nấm được làm sạch và nướng đến khi thơm phức, mang lại trải nghiệm vị giác tuyệt vời với hương vị ngọt ngào và thanh mát. 

Rượu Sake – Hiyaoroshi | Akiagari

Rượu sake là một trong những loại rượu rất được ưu chuộng trong tiết trời mùa thu của Nhật Bản. Được ủ vào mùa đông và trải qua quá trình thanh trùng cùng với việc ủ trong mùa xuân và mùa hè, sake chuẩn bị sẵn sàng để thưởng thức vào mùa thu với hai loại đặc trưng: hiyaoroshi và akiagari. Vào tháng 9, khi tiết trời chuyển từ hạ sang thu, người dân Nhật Bản bắt đầu thu hoạch gạo để sản xuất sake, một hoạt động đặc biệt ở các vùng như Fukushima và Aomori. Ngày 1/10 được coi là "Ngày Thế Giới Sake", đánh dấu khoảnh khắc lịch sử quan trọng trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản.

Rượu sake có thể thưởng thức theo nhiều cách: lạnh, nóng hay bình thường, và thường được dùng kèm với các món ăn tươi sống như sashimi và sushi. Đặc biệt, khi thưởng thức sake trong không khí mùa thu, người dùng sẽ cảm nhận được sự hòa quyện của hương vị nhẹ nhàng cùng với mùi thơm của gạo.

Người Nhật đã nâng tầm văn hóa sake ra khắp thế giới, biến nó thành một món đồ uống trứ danh, không thể thiếu trong các bữa tiệc, lễ hội, hay đơn giản là khi ngắm nhìn thiên nhiên. Những khoảnh khắc thưởng thức sake thường được đặt tên riêng, tạo nên sự gắn bó với văn hóa và phong tục của người Nhật. Trữ tình nhất là khi bạn thưởng thức sake và ngắm ánh trăng rằm mùa thu, khoảnh khắc ấy được gọi là Tsukimi Zake (月見酒). Đây là thời điểm mà người Nhật thường tổ chức lễ hội ngắm trăng, kết hợp với việc thưởng thức sake để cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên trong không gian tĩnh lặng. 

Từng món ăn đậm đà hương vị mùa thu của Nhật Bản là sự kết hợp tinh tế giữa những sản vật quý giá từ thiên nhiên và tài nghệ khéo léo của các đầu bếp. Chúng không chỉ mang đến hương vị tuyệt vời, mà còn gợi lên trọn vẹn không khí se lạnh và lãng mạn của mùa thu, để lại trong lòng thực khách những ấn tượng khó phai.

>> Xem thêm: Hương vị nghìn lẻ một đêm: Kho tàng ẩm thực Trung Đông