The Art Corner Shōgun - Samurai, Jidaigeki, và kỳ tích 18 giải Emmy

Tại lễ trao giải Emmy vừa qua, mọi sự chú ý đổ dồn về Shōgun - bộ phim truyền hình chính kịch lịch sử về Nhật Bản. Với giải thưởng cao quý nhất Primetime Emmy cho Phim truyền hình chính kịch xuất sắc nhất năm, và 18 giải thưởng trong số 25 đề cử, bộ phim lập kỷ lục mới là phim truyền hình được trao nhiều giải thưởng nhất trong lịch sử và là phim không phải tiếng Anh đầu tiên giành giải thưởng quan trọng này.

Dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn James Clavell, bộ phim kể về ba nhân vật chính, với những số phận và địa vị riêng: thuỷ thủ người Anh John Blackthorne, Lãnh chúa Toranaga và nhân vật nữ chính Mariko. Chuyện phim Shōgun xuất phát từ một nhân vật có thật trong lịch sử là nhà hàng hải người Anh William Adams trong hành trình trở thành một samurai ở Nhật Bản dưới thời Tokugawa. Chính vì diễn tiến có thật trong lịch sử này, ngay từ khi mới ra mắt, bộ phim đã nhận được nhiều sự quan tâm từ chính khán giả Nhật Bản, và có những kỳ vọng lớn xoay quanh việc liệu nhà sản xuất phương Tây có thể tái hiện đất nước, con người và văn hóa Nhật Bản thuyết phục hay không.

Ra mắt vào tháng 3/2024, bộ phim nhanh chóng phủ sóng các nền tảng phát trực tuyến và trở thành phim được phát trực tuyến nhiều nhất trên mọi nền tảng, thu hút 9 triệu lượt xem trên các kênh trực tuyến quan trọng chỉ sau sáu ngày phát hành đầu tiên. Phim cũng nhận được phản ứng tích cực từ giới phê bình với thang điểm 99% trên Rotten Tomatoes. Nếu như từ Guardian ca ngại Shōgun với các cảnh chiến đấu ấn tượng và sự tôn trọng với cốt truyện gốc, The New York Times lại nhấn mạnh tính văn hoá của phim khi làm nổi bật nhiều nhân vật Nhật Bản. Ít có loạt phim truyền hình nào có khả năng tôn vinh nhân vật phụ như ​​Shōgun, bên cạnh những đầu tư hoành tráng cho phần kĩ xảo và dàn dựng để có hình ảnh khắc họa Nhật Bản đầy sinh động.

Diễn xuất của các diễn viên chính của Shōgun cũng là yếu tố quan trọng làm nên thành công của bộ phim này. Trong lễ trao giải Emmy, hai trong ba diễn viên chính Hiroyuki Sanada và Anna Sawai đều được tôn vinh với Giải Emmy cho nam và nữ diễn viên chính trong phim truyền hình dài tập. Đây cũng là những diễn viên Nhật Bản đầu tiên giành chiến thắng ở hạng mục này. Ngoài việc vào vai chính là Lãnh chúa Yoshii Toranaga, Sanada còn là đồng sản xuất của Shōgun và là một trong những nhân tố góp phần đảm bảo tính xác thực về văn hóa và lịch sử khi mang đến những miêu tả chính xác về người Nhật Bản vào thế kỷ 17. Nam diễn viên 63 tuổi người Nhật đã gắn bó với điện ảnh Nhật Bản và thế giới với nhiều dự án lớn, tuy nhiên đây là lần đầu tiên ông nhận được giải Emmy trong sự nghiệp.

Tuy Shōgun là bản phim làm lại từ phiên bản năm 1980 của đài NBC, nhưng phiên bản 2024 lại được đánh giá cao hơn hẳn nhờ việc nhấn mạnh vào các nhân vật, yếu tố văn hoá, lịch sử đậm nét Nhật Bản cũng như phần lời thoại chủ yếu bằng tiếng Nhật. Thành công của Shōgun không chỉ phản ánh sự đa dạng ngày càng tăng trong ngành công nghiệp giải trí Mỹ mà còn khắc hoạ và tôn vinh di sản dòng phim samurai “jidaigeki” của điện ảnh Nhật Bản, vốn là dòng phim quan trọng trong lịch sử phát triển của điện ảnh xứ Phù Tang.

Các bộ phim thuộc jidaigeki thường tập trung vào thời kỳ Edo, với nhiều thành tựu về văn hoá, nghệ thuật, mỹ thuật và võ nghệ. Phim chính kịch lịch sử về samurai tập trung khắc hoạ nhân vật lịch sử hay các sự kiện trong lịch sử thông qua nhịp sống của các võ sĩ đạo và cuộc đời chiến đấu. Bên cạnh đó yếu tố văn hóa Nhật Bản đậm nét cũng được chau chuốt tỉ mỉ trong việc thiết kế bối cảnh, sử dụng các món đồ gốm sứ, đồ sơn mài trong Jidai-geki do nghệ nhân Nhật Bản chế tác.

Theo một trong hai nhà sáng tạo bộ phim - Justin Marks:

“Tôi thực sự muốn nó mang lại cảm giác như đang lạc vào nước Nhật ở thời kỳ mang tính lịch sử với quốc gia này, dù bạn không phải chuyên gia về lịch sử Nhật Bản.”

Dù đã có kế hoạch sản xuất hai mùa tiếp theo, thành tựu tại giải Emmy năm nay vẫn là động lực lớn để khán giả kỳ vọng vào những đột phá mới của Shōgun, với cả chuyện phim và yếu tố Nhật Bản.

>> Xem thêm: Những bộ phim truyền cảm hứng cho chuyến đi một mình