Hành trình tìm về miền sáng nội tại
Tĩnh lặng và bình yên có lẽ là điều thích hợp để diễn tả nơi đây. Không tiếng nói chuyện huyên thuyên xô bồ, không các thể loại âm thanh nhân tạo thường thấy nơi các thành phố đông đúc, tất cả chỉ là những thanh âm thiên nhiên trong trẻo, thuần khiết của những tán cây, gió lá, sương đêm, sao trời, và có khi, là vầng mặt trời hồng rạng rỡ buổi sớm mai.
Ba giờ khuya. Tiếng trống gỗ điểm một hồi dài báo hiệu đến lúc thức giấc cho một chặng hành trình tìm về nội tâm. Còn đang ngái ngủ trong buổi đêm lạnh buốt một tối mùa đông, tôi gượng giở tấm chăn bước xuống sàn bật chiếc đèn pin nhỏ. Xung quanh là âm thanh quen thuộc của những hành giả đang lục đục chuẩn bị cho một ngày mới, vừa xôn xao nhưng cũng không quá ồn ã vì mọi người đều được dặn phải cố gắng duy trì những hành động tỉnh thức, chậm rãi, từ tốn ngay từ khi mở mắt dậy cho đến lúc đi ngủ.
Khẽ vặn nắm cửa rồi đút chìa khóa qua khe cửa sổ — hành động mà có khi tôi chẳng nhớ để làm, vì mất cắp là chuyện mà tôi nghĩ là khá hoang đường tại nơi đây — tôi chậm rãi bước qua những con dốc lát sỏi, mũi hít hà mùi thanh thanh của sương đêm còn vươn đầy trong không khí và những bụi cây hai bên đường. Đến ngã rẽ, tôi không ngần ngại chọn ngay con đường mòn ngoài trời, vốn hoang sơ và dốc hơn nhưng lại ngắn và nhanh hơn, còn có một con đường dễ đi hơn xuyên qua chiếc cầu gỗ có mái che thường được dùng để chúng tôi đi vào giờ dùng cơm trưa hay buổi chiều tối và những khi trời mưa.
Băng qua quãng đường rừng khoảng độ một cây số, ngôi thiền quen thuộc hiện ra và bên trong là những hành giả dáng vẻ im lìm, từ tốn đang miệt mài trong hành trình tìm về sức mạnh nội tại.
Có lẽ một trong những điều mà ai nấy đều ấn tượng nhất nơi đây là sự kỳ vĩ nhưng không kém phần trong lành, giản dị của thiên nhiên ban sơ. Những tia nắng mai rạng rỡ đổ dài như suối dát vàng cả một vùng rừng cây xanh mướt, len lỏi qua những tán cây để ban phát dòng năng lượng ấm áp và bình yên cho khu rừng mùa đông sau đêm dài rét mướt.
Nắng sớm dát vàng những mảng xanh
Tuy nhiên, các hành giả được căn dặn cần phải hướng sự chú ý vào nội tâm, hơn là những dính mắc thích ghét với ngoại cảnh xung quanh, nên có thể dễ dàng thấy nhiều hành giả thay vì mải mê ngắm cảnh thì lại đứng tĩnh tại chiêm nghiệm những niềm nội cảm được những quang cảnh khơi gợi trong tâm khảm. Và những ai trải nghiệm được những kỳ diệu ấy trong nội tâm đều thể nghiệm một niềm vui sâu lắng miên viễn khó tả vượt xa những thú vui mà cảnh quan xinh đẹp kia đơn thuần mang lại, và điều này giúp họ cảm thụ mọi thứ một cách sâu sắc hơn hẳn.
Sau thời gian buổi sáng, chúng tôi nối gót nhau thành hàng nhẹ nhàng đi đến nhà ăn dùng điểm tâm. Thực đơn là những món ăn xanh sạch và lành mạnh, được những con người thiện tín hào phóng đóng góp và ban nhà bếp chuyên nghiệp chế biến và phục vụ. Trong những khóa thiền mùa đông dài ngày, có rất nhiều hành giả ngoại quốc đến từ khắp nơi trên thế giới cùng tề tựu tham gia, nên ngoài những món giản dị thường nhật, thực đơn cũng được bổ sung thêm ẩm thực phương Tây cũng như các món phù hợp với đại đa số hành giả. Món yêu thích của tôi mỗi sáng là cháo trắng nêm chút muối hồng xay nhuyễn, đôi khi cho thêm ít đậu ngự hay bí đỏ, cùng với lát sandwich và tách trà sữa nóng, đơn giản nhưng ngon lạ kỳ! Trà sữa Miến Điện đặc trưng bởi mùi thơm của lá trà và vị ngọt nhẹ nhưng không quá béo. Các món ăn cũng được nêm nếm và chế biến theo cách đặc biệt mà khó thể nào bắt chước được. Theo nhiều hành giả thì họ hầu như chẳng có gì phàn nàn được về chất lượng ẩm thực ở đây, và hiếm thấy nơi nào chế biến được những món ăn tinh sạch, bổ dưỡng và ngon miệng một cách lành mạnh như vậy.
Bữa ăn diễn ra trong không khí yên ắng, trật tự và bình ổn, khác với những sôi nổi thường thấy trong các buổi tiệc hay ăn uống trong đám đông. Thay vì ngấu nghiến những miếng khoái khẩu một cách nhanh nhảu như thói quen, mọi người được khuyến khích nên ăn uống một cách có ý thức, duy trì mức độ tỉnh giác với những động tác của cơ thể cũng như với món ăn, để có những bữa ăn thực sự lành mạnh và tốt cho sức khỏe thể chất cũng như tinh thần.
Sau hai mươi phút đến nửa giờ, nhà ăn vắng dần với từng hành giả lần lượt về cốc riêng sau khi dùng xong bữa. Hớp nhẹ một ngụm trà nóng trong cái lạnh buốt ban sớm, tôi như tỉnh hẳn và sẵn sàng hơn cho chặng hành trình tiếp theo.
Tôi vẫn nhớ như in những khoảnh khắc tĩnh lặng thiêng liêng mỗi buổi sáng sau khi dùng điểm tâm, chân khoan thai chậm rãi bước trên những con đường xanh non màu cỏ còn đọng sương đêm lấp lánh trong nắng mai, lòng bồi hồi những rung cảm đầy xúc động khi trân trọng biết bao bầu không khí bình yên, tỉnh thức và đong đầy những niềm thương không lời. Có đôi lần, một cách tình cờ, tôi chứng kiến một vài hành giả dừng chân bên chiếc cầu giữa hồ, lặng lẽ nhìn ra khoảng xa với những giọt lệ rơi dài nhỏ xuống mặt nước tĩnh lặng êm đềm. Tôi khẽ mỉm cười. Tôi hiểu, vì nơi đây mình cũng từng trải qua những cung bậc nội tại đầy xúc động thiêng liêng đó mà chẳng cách nào diễn tả được.
Sau mỗi bữa ăn, chúng tôi được về cốc riêng nghỉ ngơi và sinh hoạt cá nhân trong khoảng một giờ trước khi tiếp tục buổi công phu hằng ngày theo hướng dẫn. Cốc liêu nơi đây là những căn thất nhỏ bằng gỗ hoặc gạch cho một người ở, giản dị và tiện nghi vừa đủ cho những sinh hoạt tối thiểu, và rất thông thoáng với quang cảnh xanh mát bao quanh của rừng cây và ao hồ. Giữa không gian ấy, tôi có cảm giác như trở về thời thơ ấu yên bình giữa những miền quê hương đồng cỏ nội.
Chiều đến, mọi người đến quầy nước để dùng nước trái cây. Nội quy khá nghiêm ngặt khuyến khích cao độ hành giả giữ những giới luật cần thiết để bản thân hành giả được nhiều lợi lạc nhất có thể. Trong số đó, không dùng thức ăn cứng vào buổi chiểu là điều mà hầu hết hành giả cần tuân theo. Một số chất lỏng được chấp nhận và phục vụ như nước trái cây hay nước mát bày sẵn ở bàn phục vụ nước buổi chiều. Nhiều hành giả vốn quen ăn nhiều bữa mỗi ngày chia sẻ rằng sau một thời gian, họ đã dần quen và việc tiêu thụ ít hơn không làm họ thấy mệt mỏi hay thiếu năng lượng, ngược lại họ cảm thấy một sự nhẹ nhàng thanh thoát trong cơ thể và tâm hồn khi không còn bị kích thích quá độ bởi những cơn thèm thuồng, và họ có thể dành sức tập trung vào việc xây dựng một nội tâm vững mạnh.
Chuỗi ngày nối tiếp trôi qua, thấm thoắt đã hơn một tháng và các hành giả tham gia bán thời gian (không ở lại trọn khóa thiền) cũng đã dần rời đi, để lại một không gian vắng vẻ hơn nhưng không kém phần thanh bình trong khu rừng thiền quanh năm xanh rợp bóng cây. Những chú sóc nhỏ vẫn hồn nhiên kêu chí chóe mỗi chiều, gặm vỏ mấy cây sồi già và tinh nghịch bò ngang qua sân vườn nơi các hành giả đang đi thiền hành. Đàn cá vàng bơi lượn dưới làn nước xanh ngọc bích thi thoảng quẫy tung lên khỏi mặt nước khi có người đi ngang như biết nói lời chào vẫy gọi. Giữa sắc màu uốn lượn của những áng mây và những tàn cây đu đưa khe khẽ trong gió nhẹ, vầng thái dương tròn xoay rạng hồng treo lưng trời như một vầng thơ mỗi sớm tinh mơ, níu kéo ánh nhìn của những hành giả ghé ngang. Khung cửa sổ in dài những vệt nắng ban mai rơi trên tấm mành che nơi thiền đường trầm mặc, lắng đọng và bình yên vô tận… Tất cả vẫn chuyển động trong một vũ khúc miên diệu của thiên nhiên và con người, những trái tim và tâm thức đang tìm kiếm những giá trị tâm linh siêu vượt cả thời gian lẫn không gian.
Ai đó đã nói rằng thời gian là thứ tàn nhẫn nhất vì nó cuống phăng tất cả mọi thứ không chừa lại gì, mọi thứ dù hùng vĩ đến đâu rồi đều sẽ biến hoại và đổi khác dưới bàn tay vô thường của thời gian, nhưng nó đồng thời cũng là thứ bao dung nhất vì mọi vết thương đều có thể chữa lành khi được thả trôi vào sự vô tận của thời gian. Trước khi chúng tôi rời đi, khu rừng đã bắt đầu có nhiều sự thay đổi. Đôi ba tháng tại ngôi thiền tự trong rừng là quãng thời gian không quá dài của đời người vài mươi năm, nhưng có lẽ đủ để tâm trí hành giả có một thoáng trải nghiệm hữu ích về thế giới nội tại ngay nơi thân tâm mình, cũng như trong mối tương quan với môi trường xung quanh. Rời khỏi khu rừng thiền xanh ngát, chúng tôi tuy không mang theo những tư trang đầy đồ dùng mua sắm như khi đi du lịch nghỉ dưỡng, nhưng đã gặt hái trong mình những trải nghiệm tinh thần vô giá, những giá trị vô hình mà hết sức kỳ diệu, cùng một tâm trí an tĩnh, sáng suốt hơn, nhìn nhận hướng đi rõ ràng hơn cho cuộc sống của mình.
