Cuisine Nấm Truffle - Nguyên liệu thượng hạng nâng tầm món ăn

Nhắc đến truffle, người ta không chỉ nghĩ đến một loại nấm mà còn là biểu tượng của sự xa xỉ “ngầm” và đẳng cấp trong thế giới ẩm thực. Với mức giá đắt đỏ và hương vị quyến rũ, truffle từ lâu xuất hiện trên các bàn tiệc của giới thượng lưu, từ những nhà hàng Michelin danh giá đến các đầu bếp danh tiếng toàn thế giới.

Nhưng điều gì lại khiến truffle trở thành “viên ngọc đen” trong giới ẩm thực? Và liệu chúng có thực sự đáng giá hay chỉ là một cơn sốt của sự xa hoa? Hãy cùng WOWWEEKEND khám phá câu chuyện đằng sau nguyên liệu thượng hạng này.

Truffle: Viên kim cương đến từ lòng đất

Truffle là loại nấm tự nhiên mọc dưới lòng đất, nổi tiếng bởi hương thơm đặc trưng và hương vị độc đáo. Không giống như các loại nấm thông thường khác, thay vì mọc trên bề mặt, truffle phát triển sâu dưới lòng đất và thường tìm thấy gần rễ của một số cây như sồi, dẻ hay thông. Điều này khiến cho việc tìm kiếm và khai thác truffle trở nên cực kỳ công phu, đòi hỏi những phương pháp săn tìm truyền thống kết hợp với những “thợ săn” tự nhiên như chó hoặc heo – những loài động vật có khả năng đánh hơi mùi truffle một cách thần sầu.

Ảnh: Trufas Iguales Riche

Dù vô số người đã dày công tìm kiếm, trồng trọt và nhân giống “viên kim cương đen”, nhưng điều đó vẫn là bất khả thi. Bởi lẽ, bí quyết tạo nên hương vị umami đậm đà vốn dĩ đã thuộc về mẹ thiên nhiên. Chính sự khan hiếm và độc nhất ấy đã nâng tầm giá trị của truffle, không chỉ trong thế giới ẩm thực mà còn trên thị trường cao cấp toàn cầu.

Bản đồ truffle

Truffle phân bổ nhiều nơi trên khắp châu lục với hơn 140 loại đã được tìm thấy nhưng chỉ hai trong số đó được coi là “nhà vô địch” trong giới ẩm thực.

Truffle trắng

Được mệnh danh là “nữ hoàng của các loại truffle”, truffle trắng nổi tiếng với mùi hương tinh tế, nhẹ nhàng nhưng cũng vô cùng quyến rũ. Chủ yếu được khai thác ở vùng Alba thuộc phía Bắc của nước Ý – nơi có khí hậu mát mẻ và mưa nhiều, rất cần thiết cho sự phát triển của truffle trắng, “bà hoàng truffle” chỉ có hạn sử dụng trong vòng 1 tuần sau khai được khai thác. Chính do sự khan hiếm, thời hạn bảo quản ngắn ngủi và khả năng “tỏa sáng” món ăn, truffle trắng luôn có giá thành cao ngất ngưỡng và là lựa chọn hàng đầu của các đầu bếp trứ danh.

Ảnh: Wikimedia

Truffle đen

Đây là loại truffle phổ biến nhất được tìm thấy ở châu Âu ở các quốc gia như Pháp, Ý, Tây Ban Nha…Ẩn mình trong lòng đất, truffle đen mang theo hương thơm nồng nàn của đất ẩm, chút hương gỗ thoang thoảng và đôi khi phảng phất mùi sô cô la đắng – một sự kết hợp đầy mê hoặc khiến người sành ăn không thể cưỡng lại. Với hương vị mạnh mẽ, truffle đen thường được sử dụng trong các món ăn cần tăng cường vị đậm đà và sang trọng.

Ảnh: Unsplash/ Amirali Mirhashemian

Hương vị biểu tượng cho sự xa xỉ của ngành ẩm thực

Từ thời La Mã cổ đại, truffle đã được xem là biểu tượng của sự xa hoa, chỉ dành riêng cho giới quý tộc. Người Hy Lạp và La Mã tin rằng loại nấm quý này không chỉ mang lại sức khỏe dồi dào mà còn có khả năng khơi dậy đam mê và xúc cảm tình yêu. Đến thế kỷ 18 và 19, truffle tiếp tục khẳng định vị thế khi trở thành nguyên liệu không thể thiếu trên bàn tiệc của các bậc quân vương nước Pháp, đặc biệt là Louis XIV.

Giới sành ăn tin rằng chính thổ nhưỡng màu mỡ và khí hậu ẩm ướt vào hè của vùng đồi núi châu Âu đã góp phần cô đọng hương thơm truffle trở nên đặc biệt và cuốn hút. Đó là sự giao thoa tinh tế giữa mùi đất, hương gỗ, chút tỏi, mật ong và cả một chút hăng nồng khó diễn tả. Chính dư vị đầy mê hoặc này đã biến truffle trở thành “chất gây nghiện” trong thế giới ẩm thực thượng lưu.

Ảnh: Unsplash/  Michael Tri Wijaya

Không chỉ làm phong phú hương vị, truffle còn khơi nguồn sáng tạo và mang đến những đột phá trong nghệ thuật ẩm thực. Các đầu bếp tài hoa luôn tìm cách "biến hóa" món ăn truyền thống bằng truffle, tạo nên những tác phẩm không chỉ đậm đà hương vị mà còn tinh tế về mặt thẩm mỹ.

Chẳng hạn, một đĩa Pasta Aglio e Olio nóng hổi, chỉ cần điểm xuyết vài lát truffle bào mỏng cùng hương thơm nồng nàn cũng đủ nâng tầm món ăn đơn giản này thành một trải nghiệm mỹ vị khó quên. Tương tự, truffle cũng là "người bạn đồng hành" lý tưởng của thịt bò Wagyu – loại thịt trứ danh với kết cấu mềm mại và vị béo ngậy. Chỉ cần rắc lên vài lát truffle, miếng bò nướng không chỉ trở nên hài hòa hơn về hương vị mà còn khẳng định đẳng cấp của những nguyên liệu thượng hạng.

Ảnh: Unsplash/  Andrea Cairone

Sự góp mặt của truffle trong thực đơn của những nhà hàng cao cấp không chỉ khẳng định giá trị của nguyên liệu này mà còn chứng minh vai trò của nó như một “chất xúc tác” cho sự sáng tạo. Truffle mở ra những biên giới mới trong nghệ thuật ẩm thực, đưa hương vị vượt xa những giới hạn thông thường và chạm đến sự tinh tế bậc nhất.

Nghệ thuật thưởng thức truffle

Với một nguyên liệu đắt giá như truffle, cách thưởng thức cũng trở thành một nghệ thuật. Để tận hưởng trọn vẹn hương vị của truffle, bạn cần tuân theo một số nguyên tắc:

Không nấu quá lâu

Do có kết cấu mềm, xốp và chứa nhiều nước nên nếu nấu trong thời gian quá lâu, truffle có thể mất đi độ đàn hồi tự nhiên và trở nên nhão, làm giảm trải nghiệm khi thưởng thức. Ngoài ra, dù có một mùi hương nồng nàn nhưng cũng rất dễ bay hơi. Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài, các hợp chất tạo mùi sẽ dễ bị phá hủy, điều này khiến cho giảm đi sự tinh tế của truffle.

Kết hợp với nguyên liệu đơn giản

Một trong những bí quyết để khai thác tối đa hương vị của truffle là sự kết hợp hài hòa với các nguyên liệu khác. Những món ăn truyền thống như mì ống, risotto, trứng hay thịt bò cao cấp đều có thể “hòa quyện” cùng truffle để tạo nên hương vị mới lạ, độc đáo. Sự tinh tế trong việc kết hợp này đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về từng nguyên liệu, cũng như khả năng sáng tạo của đầu bếp.

Dùng với lượng vừa đủ

Vì hương vị rất mạnh, chỉ cần một lượng nhỏ truffle cũng đủ để “tạo bùng nổ” hương vị cho món ăn. Đầu bếp cần tinh tế trong việc kết hợp truffle với các nguyên liệu khác, tránh để hương vị của nó bị “lấn át” hoặc không phát huy được hết giá trị. Một số kỹ thuật chế biến hiện đại đã cho phép truffle “tỏa sáng” theo cách riêng, như dùng máy xay hoặc hầm nhẹ để giải phóng hương thơm trước khi đưa vào món ăn.

Truffle trong đời sống hiện đại

Ảnh: Best Products

Mặc dù truffle vẫn là biểu tượng của sự xa xỉ, ngày nay, với sự phát triển của thị trường thực phẩm nhập khẩu và xu hướng “nấu ăn tại nhà” cao cấp, truffle đã dần xuất hiện trong các gian bếp hiện đại. Nhiều người tiêu dùng cũng không ngần ngại đầu tư vào những sản phẩm chế biến từ truffle như dầu truffle hay muối truffle, nhằm “nâng cấp” những món ăn hàng ngày và mang đến trải nghiệm ẩm thực đẳng cấp ngay tại gia.

>>Xem thêm: "Nông Sản Quê Nhà – Xuân" khởi động hành trình tôn vinh nông sản bản địa thuận mùa