Thấy mứt là thấy Tết!

Ngoài các món mặn phong phú như bánh chưng, canh bóng thả, gà luộc,... hương vị Tết cổ truyền miền Bắc còn thêm tròn vị và đong đầy hơn bởi các món ngọt, mà điển hình là mứt Tết. Trong những ngày này, phòng khách của các gia đình miền Bắc luôn có sự hiện diện của hộp mứt Tết đủ màu, đủ hương vị - hay chính là sự hiện diện của một truyền thống, một đặc sản không bao giờ bị lãng quên, bất chấp thời gian và nhịp sống hiện đại.

Mâm cỗ thu nhỏ trong khay mứt Tết

(Ảnh: pressfoto/Freepik)

Mứt được chế biến từ nhiều loại trái cây và một số loại củ nấu với đường, để lửa liu riu cho đến khi vị ngọt của đường thấm dần vào củ, quả cũng như đạt được độ khô nhất định từ 65-70%. Từ đó, mỗi thành phẩm làm ra như mứt dừa, mứt bí, mứt cà rốt,... lại đóng góp một sắc màu và hương vị rất riêng vào khay mứt Tết. Ngoài những loại mứt kể trên, một số thức quà truyền thống khác cũng xuất hiện trong khay mứt Tết phải kể đến hạt bí, hạt dưa, ô mai, chè lam,...

Khay mứt thường được chia làm 6-8 ngăn với 1 ngăn tròn đặt chính giữa, xung quanh là các ngăn hình tam giác. Mỗi thức quà sẽ được sắp xếp tỉ mỉ, khéo léo trong một ngăn đựng sao cho màu sắc tổng thể hài hòa, đẹp mắt nhất. Tất cả đều tượng trưng cho sự viên mãn, tròn đầy và hòa hợp. 

Khay mứt giống như một mâm cỗ thu nhỏ nhằm chiều lòng khẩu vị đa dạng của gia chủ và khách khứa. Có thể nói, việc được lần lượt thưởng thức các món ăn trong khay mứt là một sự thích thú khó tả đối với người dân Tràng An.

Khi miếng mứt là... "đầu câu chuyện"

(Ảnh: pressfoto/Freepik)

Niềm vui nho nhỏ của trẻ con lẫn người lớn trong dịp Tết là đến chúc mừng năm mới từng nhà, rồi sẵn tiện khám phá khay mứt Tết của gia đình họ. Gia đình nào cầu kỳ sẽ chuẩn bị nhiều loại mứt, gia đình nào đơn giản hơn thì chỉ giữ lại vài loại cơ bản. Nhưng nhìn chung, khay mứt Tết ngọt ngào, bắt mắt là không thể thiếu, bởi đây như một cách thể hiện sự tinh tế trong việc chuẩn bị các món ăn Tết, đồng thời thể hiện lòng hiếu khách đối với bất cứ ai ghé thăm.

Từng miếng mứt nhỏ xinh, đặt trong tổng thể khay mứt không chỉ mang lại cảm giác thư thái nơi vòm họng, yên vui trong tâm hồn mà còn là “chất xúc tác” đặc biệt cho những câu chuyện nối liền quá khứ - hiện tại - tương lai.

Mở hộp mứt ra, người ta đã thấy bao niềm vui thích ùa về, bởi thấy mứt đích thị là thấy Tết. Trao nhau đôi ba miếng mứt, gia chủ còn muốn gửi gắm tình cảm đến những vị khách ghé chơi nhà vì sự xuất hiện của họ trong dịp đầu năm mới thật đáng quý biết bao. Và rồi, giữa tiết trời se lạnh kèm theo mưa phùn đặc trưng của miền Bắc, cắn một miếng mứt ngọt thơm, nhấp một ngụm trà ấm nóng quả thực là cách “khai vị” tuyệt vời cho mọi chuyến viếng thăm và chúc tụng dịp đầu Xuân.

Mỗi loại mứt là một lời chúc

Mỗi ô đựng mứt trong khay mứt Tết được ví như một mảnh ghép ý nghĩa, thú vị cho câu chuyện mùa Xuân.

Mứt dừa và mong ước "gia đình sum vầy, hạnh phúc"

(Ảnh: Ô Mai Hồng Lam)

Có ba lý do khiến mứt dừa luôn được ưa chuộng và chiếm một vị trí quan trọng trong khay mứt Tết truyền thống miền Bắc. Trước hết, hình sợi bản lớn giúp loại mứt này dễ thưởng thức, đồng thời làm tăng độ ngọt thơm, bùi béo của dừa. Thứ hai, mứt dừa có tác dụng nhuận tràng, là vị thuốc quý khi chúng ta phải ăn quá nhiều chất đạm, dầu mỡ trong những ngày Tết. Thứ ba, mứt dừa với đủ màu sắc như trắng, xanh lá, nâu,... còn chứa đựng ý nghĩa về sự quây quần, vui vẻ của cả gia đình.

Mứt hạt sen cho "năm mới sum họp, con cháu đầy nhà"

Mứt hạt sen được yêu thích bởi vị ngọt thanh, bùi bùi vấn vít nơi đầu lưỡi, đặc biệt rất thích hợp dùng kèm với trà sen. Những hạt sen tròn được xếp đầy ắp trong khay còn thể hiện ước nguyện con cháu đầy nhà, gắn kết yêu thương. Không chỉ "chinh phục" người dùng bởi vị ngon và ý nghĩa sâu sắc, bản thân hạt sen đã rất bổ dưỡng nên mứt từ hạt sen được xếp vào loại mứt bổ nhất, vừa có giúp bồi bổ cơ thể, vừa có tác dụng an thần với người kém ăn, mất ngủ.

Mứt gừng - "Cay nồng tình thân"

Mứt gừng là sự kết hợp hài hòa giữa hai hương vị tưởng chừng đối lập: vị cay nhẹ của gừng nguyên bản và vị ngọt thanh khiết sau khi ngào đường. Loại mứt này có công dụng làm ấm từ bên trong theo đúng nghĩa đen, đồng thời ẩn chứa ý nghĩa sâu xa là gia đình đầm ấm, hạnh phúc cả năm. Mứt gừng sẽ được làm từ những miếng gừng vàng tươi, không quá non cũng không quá già.

Mứt cà rốt - Tượng trưng cho sự giàu có

Đây là món mứt có sắc cam nổi bật trong khay mứt Tết. Cũng chính bởi màu sắc rực rỡ như vậy, loại mứt này có ý nghĩa tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng. Về hương vị, bình thường, cà rốt nếu luộc hoặc nấu canh sẽ có hương vị không quá dễ ăn với nhiều người. Tuy nhiên, sau khi được ngào đường, hương vị đặc trưng của cà rốt đã trở nên nhẹ nhàng hơn, mang đến một món mứt ngọt thơm, thanh mát.

Mứt quất - "Sự an khang, thịnh vượng"

(Ảnh: Ô Mai Hồng Lam)

Món mứt quất có màu vàng óng đặc trưng, vừa ngọt ngọt, vừa chua chua nhẹ nhàng nên rất dễ ăn. Mỗi miếng mứt thường được chia thành bảy múi đều nhau, tránh nát, tượng trưng cho sự an khang, thịnh vượng trong năm mới. Bên cạnh đó, mứt quất có khả năng giải ngấy hiệu quả và hỗ trợ hệ tiêu hóa của bạn trong những ngày Tết.

Mứt bí - "Cầu mong sức khỏe tốt, mang đến sự phát triển"

Nguyên liệu bí đao có trong loại mứt này hẳn không còn xa lạ với chúng ta, bởi nó cũng xuất hiện trong bánh Trung Thu. Mứt không chỉ thơm phức mùi bí đao, giòn giòn, sần sật ăn rất “vui miệng” mà còn là thuốc tiêu độc, giải nhiệt rất tốt. Với nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe, người ta đã gửi gắm mong ước về một sức khỏe tốt cũng như sự phát triển trong năm mới vào loại mứt này.

Tứ vị chua, cay, ngọt, bùi đều tụ lại trong khay mứt ngày Tết, làm nên ký ức đẹp về Tết cổ truyền bao năm qua của người Tràng An. WOWWEEKEND mong rằng gia đình bạn sẽ có những ngày Tết đoàn viên ấm áp để cùng nhâm nhi mứt Tết và ôn lại một năm 2022 đã qua.