W Coffee Talk DownHill - Bộ môn thể thao cho người trẻ Việt muốn bứt phá bản thân

1. Thưa Anh có thể giới thiệu sơ lược về bản thân để độc giả WWK được biết không ạ?

I’m Florent POILANE, 34 years old and I come from France. I’m a mechanical engineer and am at the moment the S.E.A Engineering manager for Specialized bicycles. The global leader for high-end bicycles. While having a full time job and being an amateur, I have an International level racing background in MTB (Mountain Biking) downhill and Enduro. I have a few top 100 World cup results and have been the Asian Enduro series champion twice.

I’m a member of the Asian Enduro Series director board, a MTB series created to unify racing across Asia. I have also created the club : South Vietnam Mountain Bike (SVMB), based in Ho Chi Minh in order local riders have a plate form to ask questions, organize rides and get some coaching.

Tạm dịch: 

Tôi là Florent Poilane, 34 tuổi và tôi đến từ Pháp. Tôi là kỹ sư cơ khí và hiện tại là giám đốc kỹ thuật S.E.A của hãng xe đạp Specialized. Dòng thương hiệu xe đạp cao cấp hàng đầu thế giới. Song song với công việc toàn thời gian đang làm thì tôi cũng là một tay đua nghiệp dư, tôi sở hữu bằng đua xe đạp cấp độ quốc tế ở MTB downhill và Enduro.Tôi đạt được 1 số thành tích thuộc top 100 World Cup và hai lần giành chức vô địch chuỗi giải Enduro Châu Á. 

Với cương vị là thành viên trong ban giám đốc giải Enduro Châu Á (chuỗi giải đua xe đạp địa hình được tạo ra để hợp nhất các giải đua trên khắp khu vực Châu Á), tôi đã lập ra câu lạc bộ Xe đạp địa hình miền Nam (SVMB), đặt trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh để các tay đua địa phương có một địa điểm giao lưu, giải đáp thắc mắc, huấn luyện cũng như tổ chức các chuyến đua xe đạp.

2. Anh có thể chia sẻ thêm cho chúng tôi biết cơ duyên nào thúc đẩy anh đến với bộ môn chơi xe đạp downhill (đổ đèo) đầy thử thách này?

I have always been into sports in general. I have tried everything I could have access to and enjoy being outdoors in particular. While I was a Judo athlete following a sports and study program at high school I have been invited by a friend to watch a MTB downhill event that was being held in the city. I didn’t know the sport well at that time but was interested to know more. When I came back from the event I knew I had to try and promised I would join the event the year after.

The reason I have been hooked is that this sport is extremely diversified. You need to be fit, have great technical riding skills such as cornering, jumping,… , be strong mentally, have mechanical knowledge, elaborate strategies, choose lines and it can be done on so many different terrain. Compared with Judo for which I was repeating the same movements with the same people and in the  same room every single day, it felt like freedom.

So, a year later after having practiced in the city the basic skills on my standard bicycle and broken the frame in the process I did join that race. I crashed in both runs but had a good speed and learnt a lot. From there I continued my progression.

Tạm dịch:

Tôi là một người yêu thể thao nói chung. Tôi thường xuyên tham gia và thử rất nhiều môn thể thao trong khả năng của mình và đặc biệt yêu thích các bộ môn ngoài trời nói riêng. Khi đang theo học ở trường cấp 3, tôi là một vận động viên Judo thuộc chương trình học chuyên về thể thao, khi đó, tôi được một người bạn mời đến xem sự kiện đua xe đạp MTB downhill đang được tổ chức trong thành phố. Lúc đó tôi hoàn toàn chưa biết gì về môn thể thao này nhưng lại rất có hứng thú tìm hiểu. Trở về từ sự kiện, tôi biết rằng tôi phải thử nó và tự hứa với lòng rằng sẽ tham gia sự kiện vào năm sau.

Lý do tôi bị mê hoặc là vì môn thể thao này thật sự rất đa dạng. Bạn cần phải sở hữu thân hình cân đối, có những kỹ thuật điều khiển xe đạp tuyệt vời như bo cua, bốc đầu, ...tinh thần phải luôn thật mạnh mẽ, hiểu biết về cơ khí, có chiến thuật tỉ mỉ, chọn cung đường và có thể chịu được thử thách trên nhiều địa hình khác nhau. So với bộ môn Judo mà tôi vẫn luôn lặp lại cùng một động tác với cùng một người và trong cùng một căn phòng mỗi ngày, thì đua xe đạp địa hình mang lại cho tôi cảm giác vô cùng tự do.

Vì vậy, sau một năm luyện tập những kỹ năng cơ bản trên chiếc xe đạp vừa đủ tiêu chuẩn, tôi quyết định thử sức bằng cách ghi tên tham gia cuộc đua. Tôi bị ngã trong cả hai lần chạy nhưng bù lại tôi đạt được tốc độ tốt hơn và học được nhiều điều mới. Từ đó trở đi, tôi tiếp tục thúc đẩy sự tiến bộ của bản thân mình.

3. Khi tham gia môn thể thao này, bản thân người chơi cần chuẩn bị những gì? Chẳng hạn như sức khỏe hay trang thiết bị, vật dụng?

Many people think that they cannot join that kind of sport if they don’t have the best equipment. That’s not true. I started on a very basic bike and learnt a lot with it. It’s key to have a good fitness background and have the right mindset. You should be ready to fail, to crash and get bruised. That’s part of the learning process.

Obviously you want to limit the risks so that you have the confidence to try your hardest. Safety equipment such as gloves, knee pad and helmet are a must have.

Tạm dịch:

Nhiều người nghĩ rằng họ không thể tham gia một môn thể thao nào đó nếu họ không có những trang thiết bị tốt nhất. Điều này không đúng. Tôi bắt đầu từ một chiếc xe đạp rất cơ bản và học được rất nhiều từ nó. Đây là chìa khóa để có được một nền tảng thể lực tốt và lối tư duy đúng.

Bạn nên chuẩn bị tinh thần sẵn sàng để ngã, đụng và sở hữu những vết bầm tím trên người. Đó là một phần không thể thiếu trong quá trình học tập và rèn luyện. Rõ ràng bạn muốn hạn chế tối đa những vết thương nên bạn cần có đủ tự tin để cố gắng hết sức. Những thiết bị bảo hộ như găng tay, miếng đệm đầu gối và mũ bảo hiểm cũng cần phải trang bị.

4. Anh có thể cho độc giả của WOWWEEKEND hiểu rõ yêu cầu về chiếc xe đạp chuyên dụng dành cho môn này phải như thế nào không?

You can ride down with any mountain bike. I by the way advise to start with a simple hardtail bike (no rear suspension, only a front fork) on which you can feel the terrain and get your technique dialed before moving to a more downhill specific bike.

There are 2 types of gravity bikes :

- Downhill specific :

These bikes are the F1 of mountain biking. They are developed to go down only. They have front and rear suspension with a travel of 200mm, 200mm hydraulic disc brakes, ~7 gears only, a long wheelbase for high speed stability, low seat, wide handlebars and reinforced tire casing.

They are quite expensive and from my point of view too downhill specific for the riding available in Asia. It’s good when there are chairlifts and downhill specific trails.

- Enduro specific :

These bikes are more polyvalent. They go down extremely well but are light and nimble enough to go up as well. They have front and rear suspension with a travel of 160mm, 180mm hydraulic disc brakes, 12 wide range gears , a dropper post to adjust the seat while riding and intermediate tire casing.

These bikes are great because you can explore and get over a hill if needed before reaching the downhill trail you are aiming for. That’s the type of bike I ride and race with in Asia.

Tạm dịch:

Bạn có thể dùng bất kỳ loại xe đạp leo núi nào để trải nghiệm. Nhân tiện, tôi khuyên bạn nên bắt đầu với một chiếc xe đạp hardtail (loại xe không có bộ phận giảm xóc sau, chỉ có giảm xóc trước) để bạn có thể cảm nhận được địa hình và quay số kỹ thuật trước khi chuyển sang một chiếc xe đạp chuyên dụng hơn cho việc đổ đèo.

Có 2 dòng xe gravity - trọng lực:

- Xe downhill (đổ đèo): 

Những chiếc xe đạp này là F1 của dòng xe đạp leo núi. Chúng được phát triển chỉ để đi xuống dốc, đổ đèo. Xe đạp có hệ thống giảm xóc trước và sau với hành trình phanh đĩa thủy lực 200mm, 200mm, chỉ có 7 bánh răng, khung xe dài để xe ổn định khi di chuyển tốc độ cao, chỗ ngồi thấp, tay lái rộng và vỏ lốp được gia cố. 

Những chiếc xe này khá đắt tiền và theo quan điểm của tôi có quá nhiều dòng xe có sẵn có tính năng xuống dốc (đổ đèo) ở Châu Á. Chúng phù hợp khi có ghế nâng và hành trình đổ đèo cụ thể.

-   Xe Enduro:

Đây là những chiếc xe đạp chuyên dụng hơn. Chúng xuống dốc rất tốt nhưng cũng đủ nhẹ và nhanh nhẹn để vượt lên dốc. Xe Enduro có trang bị thiết bị giảm xóc trước và sau cho hành trình 160mm, phanh đĩa thủy lực 180mm, 12 bánh răng phạm vi rộng, cốt yên tự động điều chỉnh ghế trong khi đi và vỏ lốp trung gian. 

Những chiếc xe đạp này rất tuyệt vì bạn có thể di chuyển khám phá và vượt qua cả một ngọn đồi trước khi xuống dốc. Đây là loại xe đạp tôi sử dụng thường xuyên tại các giải đua ở Châu Á.

5. Downhill được xem là một môn thể thao mạo hiểm, thử thách người chơi. Vậy Anh có thể cho độc giả của WOWWEEKEND biết thêm về những rủi ro có thể xảy ra khi tham gia? Trong tất cả những lần tham gia môn thể thao này, anh đã từng gặp những tình huống nguy hiểm chưa?

From my point of view, something dangerous is something that you can’t control. I find this sport relatively safe as it relies solely on the rider's mistake. It’s the rider that puts the bike he inspected in motion with his own power at the speed he chooses and on a trail he decides to ride. If he doesn’t feel going through a certain section, he can push down or change his line. Knowing the risks of crashing, we are also more alert, better prepared in terms of safety equipment but also mentally.

For example, I estimate that downhill mountain biking is safer than road cycling. The risks of getting scratched or bruised are higher but the risks of having a life-threatening injury are much lower (no truck changing line or fellow rider falling in the bunch or 80km/h crash on the tarmac while not wearing any protection equipment to worry about).

I also have a high level Judo background which helped me stay healthy. Over my 14 years of racing, my only MTB related injuries without including bruises, cuts and scratches (that happen indeed quite often) have been 1 sprained ankle, 1 shoulder dislocation and 1 torn knee ligament. That’s a pretty reasonable list of injuries that could easily happen in any other sport.

Tạm dịch:

Theo quan điểm cá nhân tôi, nguy hiểm là thứ mà bạn không thể kiểm soát được. Tôi cho rằng môn thể thao này tương đối an toàn vì nó chỉ nguy hiểm khi có sai lầm từ người lái. Người lái điều khiển chiếc xe đạp mà anh ta kiểm soát chuyển động bằng chính sức mạnh của mình ở tốc độ anh ta chọn và trên con đường anh ta quyết định đi. Nếu cảm thấy bất ổn khi đi qua một đoạn nào đó, người điều khiển có thể xuống đẩy xe hoặc thay đổi hướng đi của mình. Nhận biết được những rủi ro khi gặp sự cố, chúng tôi luôn cảnh giác hơn, chuẩn bị cẩn thận những thiết bị bảo hộ và sẵn sàng tinh thần cho mọi tình huống.

Ví dụ, tôi ước tính rằng đạp xe xuống dốc an toàn hơn đạp xe trên đường bằng phẳng. Vì nguy cơ bị trầy xước hoặc xuất hiện những vết bầm tím cao hơn nhưng nguy cơ bị những chấn thương nặng đe dọa đến tính mạng thì lại thấp hơn nhiều (không có xe tải thay đổi hướng đột ngột hoặc đồng đội đang lái xe mà ngã hàng loạt hoặc bị ngã trên mặt đường nhựa khi đang đi với tốc độ 80km/h mà lại không mặc bất kỳ thiết bị bảo vệ nào).

Tôi cũng có một nền tảng Judo cao cấp, điều này giúp tôi trở nên khỏe mạnh hơn. Trải qua 14 năm đua xe đạp, những chấn thương liên quan đến MTB của tôi là bong gân mắt cá chân, trật khớp vai và rách dây chằng đầu gối, không bao gồm những chấn thương nhỏ như vết bầm tím, vết cắt và vết trầy xước (điều này xảy ra khá thường xuyên). Đó là một danh sách những chấn thương khá dễ xảy ra trong bất kỳ môn thể thao nào khác.

6. Anh có thể cho WOWWEEKEND và các bạn độc giả biết thêm về "bộ sưu tập" những địa điểm mà Anh đã thực hiện và địa điểm nào Anh cảm thấy ấn tượng và khó quên nhất?

What I have always found great with Mountain-biking is the way it allows you to travel. That’s the most efficient means of transportation. It’s silent, environment friendly and light enough to be brough anywhere. It’s also fast enough to cover 100km/day. As I’m growing older, this aspect of riding gets more and more important. Bikes have brought me to places I would have never imagined before and allowed me to really interact with the locals in a way no other sport could have let me do it. 

I have been to the MTB Mecca called Whistler in Canada, California, French Alpes, Spain, Portugal, Italy, Nepal, Malaysia, Indonesia, Philippines, Taiwan, and so many other places… One of the best memories I have is going to Bhutan and riding in their mystical high-altitude jungles passing by ancient temples together with one of the Princes.  The good thing is that it’s not necessary to go extremely far to enjoy the sport. We have great quality trails we made near Ba Ria with my club SVMB. There is also a lot of potential in Lam Dong province.

Tạm dịch:

Điều tôi cảm thấy tuyệt vời với đạp xe leo núi là môn thể thao này mang đến cơ hội được du lịch khắp mọi nơi. Là phương tiện giao thông hiệu quả nhất, xe đạp không gây tiếng ồn, thân thiện với môi trường, đủ nhanh để đi được 100km / ngày và nó đủ nhẹ để có thể để mang đến bất cứ nơi nào. Khi tôi trở nên già đi, thì đạp xe đạp càng trở nên quan trọng hơn nữa. Xe đạp đã đưa tôi đến những nơi mà trước đây tôi chưa bao giờ tưởng tượng đến và cho phép tôi giao lưu, tương tác với người dân địa phương theo cách mà không một môn thể thao nào khác có thể làm được.

Tôi đã từng đến MTB Mecca được gọi là Whistler ở Canada, California, Alpes của Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Ý, Nepal, Malaysia, Indonesia, Philippines, Đài Loan, và rất nhiều nơi khác nữa. Một trong những kỷ niệm đẹp nhất của tôi là đi đến Bhutan và đạp xe trong những khu rừng cao nguyên huyền bí, đi ngang qua những ngôi đền cổ cùng với một trong những vị Hoàng tử. Tin tốt là bạn không cần phải đi quá xa để trải nghiệm môn thể thao này. Chúng tôi có những con đường mòn chất lượng tuyệt vời gần Bà Rịa đã được câu lạc bộ SVMB thử nghiệm. Ngoài ra còn có rất nhiều điểm đến tiềm năng ở tỉnh Lâm Đồng.

7. Là một người trẻ, nếu muốn tìm hiểu và tham gia bộ môn này thì tôi cần phải qua trường lớp hay khóa học nào không? Hiện tại, những kiến thức, kỹ thuật của bộ môn này thì có cơ sở nào tại nước ta đào tạo chưa hay tất cả chỉ do Anh/Chị tự tham khảo và tìm hiểu?

If you are a young person interested in this sport, the best thing is to join local groups such as SVMB on facebook (for HCM city readers). There are a lot of young riders that join and organize rides together. This will allow you to get a feel for the sport and practice basic techniques nearby where you live. There are some good trails for that in Ho Chi Minh city - Thu Duc – Ham Da for example.

When you feel ready, you can start joining some more challenging week-end rides, usually in Ba Ria-Vung Tau or Dong Nai province. Quite frankly, in Vietnam the sport is not really promoted by the national federation and downhill specific trails don’t exist aside from the one we create by ourselves. As such, in Vietnam, it’s a sport that requires more commitment than others but is worth it.

Tạm dịch: 

Nếu bạn là một người trẻ thích môn thể thao này,  thì tốt nhất là tham gia các nhóm như SVMB trên facebook (dành cho độc giả thành phố Hồ Chí Minh). Có rất nhiều tay đua trẻ tham gia và tổ chức các  cuộc đua cùng nhau. Điều này sẽ giúp bạn cảm nhận rõ hơn về môn thể thao này và thực hành các kỹ thuật cơ bản ở gần nơi bạn sinh sống. Có một số đường mòn khá thích hợp ở thành phố Hồ Chí Minh - Thủ Đức - Hầm Đá chẳng hạn.

Khi bạn cảm thấy sẵn sàng, bạn có thể bắt đầu tham gia một số chuyến đi cuối tuần thử thách hơn ở tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu hoặc tỉnh Đồng Nai. Một chia sẻ thật lòng rằng, ở Việt Nam, môn thể thao này không thực sự được liên đoàn quốc gia thúc đẩy và những con đường dốc mòn cụ thể không còn tồn tại ngoài những con đường chúng ta tự tạo ra. Như vậy, ở Việt Nam, đây quả thật là một môn thể thao đòi hỏi nhiều cam kết hơn những bộ môn khác nhưng nó xứng đáng.

8. Theo suy nghĩ của Anh, bộ môn này có có thể phát triển ở Việt Nam trong tương lai hay không?

This sport will likely develop like it’s already the case in Indonesia, Malaysia or Philippines. The Vietnamese mountainous terrain is suitable but unless the cycling federation or government bodies start developing the sport, it will require at the beginning that the local riders spend time building and maintaining more accessible trails. That’s part of the sport : No Dig-No Ride. When reaching a higher level of practice, It’s a sport that can be expensive as well. While the country economy is growing, people will likely turn their focus more toward nature and challenging sports.

Tạm dịch:

Môn thể thao xe đạp leo núi tại Việt Nam có thể sẽ phát triển giống như đã từng diễn ra ở Indonesia, Malaysia hoặc Philippines. Địa hình đồi núi Việt Nam phù hợp nhưng cần phải có liên đoàn xe đạp hoặc các cơ quan chính phủ bắt đầu phát triển môn thể thao này. Ban đầu sẽ yêu cầu người đạp xe tại mỗi địa phương dành thời gian xây dựng và duy trì những con đường mòn để chúng trở nên dễ tiếp cận hơn. Đó là một phần không thể thiếu trong quá trình phát triển của môn thể thao: Không đào – Không lái (No Dig-No Ride). Khi đạt đến trình độ luyện tập cao hơn, đây cũng là một môn thể thao khá tốn chi phí. Trong khi nền kinh tế đất nước đang phát triển, mọi người có thể sẽ hướng sự tập trung nhiều hơn vào thiên nhiên và những môn thể thao thử thách.

9. Anh có những dự định hay kế hoạch mới của bản thân về bộ môn này trong thời gian tới?

We had an interesting racing calendar this year with exciting new venues. Fingers crossed for the end for the year. Personally, I try to stay at the top of the Asian racing and hope I can join the World cup events rounds that I have never been to in the future. Few of the SVMB riders have started racing internationally last year and I was hoping to see more of them this year. Despite limited time, I hope we can keep maintaining our trails near Ba Ria and develop some more closer from Ho Chi Minh city. That’s the condition to keep growing the sport…

Tạm dịch:

Chúng tôi đã chuẩn bị giải đua xe năm nay với những địa điểm mới đầy thú vị. Mong cho kế hoạch cuối năm sẽ diễn ra suôn sẻ. Về cá nhân, tôi sẽ cố gắng giữ vững chức vô địch ở giải đua châu Á và mục tiêu hướng tới các giải vô địch thế giới trong tương lai mà tôi chưa từng tham gia. Một vài tay đua SVMB đã bắt đầu tiến vào đường đua quốc tế  hồi năm ngoái và tôi hy vọng năm nay sẽ thấy nhiều người tham gia hơn. Mặc dù thời gian có hạn, hy vọng chúng tôi có thể tiếp tục duy trì những con đường mòn gần Bà Rịa và khai thác gần hơn từ thành phố Hồ Chí Minh. Đây là điều kiện cần để tiếp tục phát triển môn thể thao hấp dẫn này.