The Art Corner Tác phẩm trang trí phá vỡ kỷ lục đấu giá tại Sotheby’s New York

Phiên đấu giá tại Sotheby's New York và ngày 18/11 vừa qua chứng kiến những kỷ lục mới đầy bất ngờ trong mùa đầu giá năm nay. Trong phiên đấu giá có tên “A Legacy of Beauty: The Collection of Sydell Miller Evening Auction”, với sự góp mặt của những tác phẩm của nhiều nghệ sĩ lớn trong lịch sử nghệ thuật như Picasso, Kandinsky, Degas và thậm chí Monet.

Bộ sưu tập này thuộc về ông trùm ngành làm đẹp, nhà từ thiện và nhà sưu tầm nghệ thuật lâu năm Sydell Miller và là “lời ngợi ca vẻ đẹp vượt thời gian” cũng như “thể hiện con mắt tinh tế cũng như chủ nghĩa thẩm mỹ đậm nét của Miller”. Với việc Sydell Miller vừa qua đời vào đầu năm nay ở tuổi 86, bộ sưu tập của ông càng trở lên hấp dẫn với giới mộ điệu khi thu về tổng cộng 215,6 triệu USD trong buổi đấu giá ngày Thứ Hai vừa qua.

Điểm nhấn của phiên đấu giá nằm ở bức họa nổi tiếng “Water Lilies” của hoạ sĩ ấn tượng người Pháp Claude Monet. Sau phiên đấu giá kéo dài 17 phút chỉ với tác phẩm này, bức họa thu về tới 65,5 triệu USD. Đây là phiên bản Nymphéas được Monet vẽ tại nhà riêng ở Giverny từ năm 1914 đến năm 1917, và chưa từng rời khỏi xưởng vẽ của ông cho đến khi Monet qua đời. Từ cuối những năm 1890 cho đến khi qua đời vào năm 1926, Monet đã vẽ khoảng 250 bức tranh sơn dầu về hoa súng ở Giverny (Pháp).

Dù “Water Lilies” là tác phẩm có giá trị nhất được bán trong phiên đấu giá Sotheby’s New York vừa qua, tâm điểm của sự chú ý lại dồn cả vào “kỷ lục đấu giá” có tên “Cửa sổ tưởng niệm Danner” của Tiffany Studios. Tác phẩm trang trí này được bán ra với giá 12,4 triệu USD, vượt xa ước tính ban đầu ở mức 5-7 triệu USD. Ra đời vào năm 1913, tác phẩm này là một cửa sổ cho Nhà thờ Baptist đầu tiên ở Canton, Ohio. Cái tên “Cửa sổ tưởng niệm Danner” cũng được đặt theo tên của John và Terressa Danner, những nhà sáng lập của nhà thờ này.

Tác phẩm được thiết kế bởi nghệ sĩ đại tài của thế kỷ 20 - Agnes Northrup (New York). Sau khi học tại Học viện Flushing, Northrup gia nhập Tiffany Studios vào những năm 1880. Và chỉ trong vòng một thập kỷ, bà đã có một studio riêng và liên tiếp cho ra đời hàng loạt các thiết kế cảnh quan và sân vườn, những biểu tượng vượt thời gian của nghệ thuật trang trí gắn liền với tính thẩm mỹ của Tiffany Studios.

Louis Comfort Tiffany, nhả sáng lập của Tiffany & Co., có một sự nghiệp khác ít ai biết đến là sản xuất kính màu tại New York từ năm 1878 đến năm 1933. Những sáng tạo của ông, nổi tiếng nhất là cửa sổ, đèn và nón hoa với thiết kế sáng tạo và phức tạp được bán tại tầng chính của cửa hàng Tiffany & Co. trên Đại lộ số 5 ở New York, cũng như tại các cửa hàng ở London và Paris. Bộ phận sản xuất các tác phẩm trang trí này là Tiffany Studios, với các tác phẩm gốc hiện nay đều có giá trị sưu tầm cao. Khoảng 3.800 cửa sổ Tiffany gốc vẫn còn ở Mỹ, chủ yếu ở các nhà thờ tại  Pennsylvania, Massachusetts, New York và trong nhà nguyện của Học viện Hải quân Hoa Kỳ ở Annapolis, Maryland.

Được đánh giá là một trong những tác phẩm đẹp nhất của Tiffany Studios, “Cửa sổ tưởng niệm Danner” sử dụng nghệ thuật trang trí kính màu để phác họa một khung cảnh bờ sông sống động ở thung lũng, với thảm thực vật phong phú gồm nhiều cây ăn quả đủ sắc màu đỏ, cam, xanh lam, xanh lục hay tím. Nortup nhấn mạnh vào vạt hoa anh túc dưới chân những loại cây này, tạo nên tổng thể là một viễn cảnh thanh bình nơi những vẻ đẹp phù du đều đang cất tiếng nói.

Nhà thiết kế Agnes Northrup đã tận dụng đặc tính của chất liệu kính Favrile để có những hiệu ứng ánh sáng tương tự cách các nghệ sĩ trường phái ấn tượng làm với tác phẩm hội hoạ của họ. Cách Agnes Northrup “vẽ bằng kính” cũng là một trong những tuyên ngôn mạnh mẽ của giá trị nằm ở nghệ thuật trang trí. Ra đời vào thế kỷ 19 và đạt đến đỉnh cao vào thế kỷ 20 ở châu Âu và đặc biệt ở Mỹ, nghệ thuật trang trí nói chung và Art Deco nói riêng thấm đẫm tinh thần của thời đại với những ảnh hưởng từ nhiều trường phái nghệ thuật, từ “Thập kỷ Gào thét” và từ thế hệ nghệ sĩ trang trí mới nổi với nguồn năng lượng sáng tạo mới mẻ không rập khuôn. Nghệ thuật trang trí không đơn thuần chỉ nằm ở những bức vẽ, mà còn được thể hiện qua nhiều phong cách nghệ thuật và thiết kế khác nhau, từ kiến trúc đến nội thất, từ điện ảnh đến điêu khắc.

Mức bán kỷ lục của tác phẩm “Cửa sổ tưởng niệm Danner” một lần nữa tôn vinh giá trị tuyệt vời của những tác phẩm nghệ thuật trang trí trong thế kỷ 20. Trên thực tế, Sotheby's gọi nó là "tác phẩm quan trọng và giá trị nhất của Tiffany Studios từng được đem ra đấu giá" và được so sánh với những tác phẩm nổi tiếng khác như Cửa sổ phong cảnh mùa thu của Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan và Cửa sổ tưởng niệm Hartwell tại Viện Nghệ thuật Chicago.

Trước khi đến tay Sotheby’s tác phẩm từng thuộc về bộ sưu tập cá nhân của Gerry, nhà sáng lập Cablevision Industries. Sau đó, nó được bán cho công ty Time Warner với giá gần 3 tỷ USD vào cuối những năm 1990. Phiên đấu giá thứ Hai vừa qua là lần thứ hai tác phẩm phá vỡ kỷ lục của Tiffany Studios.

>> Xem thêm: Giày thể thao - Tấm canvas của những tác phẩm nghệ thuật