W Coffee Talk MIA Design Studio và sứ mệnh kết nối con người với thiên nhiên

by Châu Trần
photo by Oki Hiroyuki, Trieu Chien, Nguyễn Hoàng Mạnh

mia design studio

mia

mia design

nguyễn hoàng mạnh

thiên nhiên

Thursday Feb 02, 2023

"Tự nhiên là bản chất của con người. Không ai nói 'tôi không thích thiên nhiên' cả. Ở một mức độ nào đó, mỗi người có thể tìm ra giải pháp riêng cho mình để tìm lại tự nhiên, mang lại sinh khí cho không gian sống và làm việc." - KTS Nguyễn Hoàng Mạnh

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Sài Gòn đang dần bị lấp đi bởi quá trình đô thị hóa. Thành phố ngày càng mất đi những khoảng trống, những mảng xanh vốn có cần thiết. Thay vào đó là những khối bê tông cao tầng, mà bên trong đó, các doanh nghiệp, người lao động trẻ dành ra hàng nghìn giờ hoạt động trí óc hết công suất trong những khối hộp hữu hạn về không gian, giới hạn về cảm xúc.

Thiên tai xảy ra ngày một dày đặc và nghiêm trọng. Tình trạng lũ lụt thất thường ở miền Trung. Những thông tin u ám về tình trạng băng tan, về những làn sóng nhiệt tại châu Âu ngày càng nhiều. Phải chăng con người ngày càng mất đi kết nối với tự nhiên?

MIA Design Studio là một công ty thiết kế tổng thể về kiến trúc, nội thất và cảnh quan được thành lập vào năm 2003 tại Thành phố Hồ Chí Minh bởi KTS Nguyễn Hoàng Mạnh và cộng sự. Công ty chuyên về thiết kế khách sạn, khu nghỉ mát, spa, căn hộ và biệt thự. MIA Design Studio được cộng đồng quốc tế và Việt Nam hoan nghênh với phong cách thiết kế xanh, sáng tạo, với Giải thưởng Kiến Trúc Xanh Việt Nam cho các công trình Naman Retreat Pure Spa, Nhà Hộc Kéo, Lou-vers House, Sky House... Những thiết kế của MIA Design Studio sinh ra là dành cho những con người yêu thiên nhiên, cây cỏ và sự bình yên, nhẹ nhàng. Vật liệu chủ đạo được sử dụng trong các dự án trải dài từ kim loại sắc lạnh đến cây xanh, đá sỏi, hồ nước đi cùng sự tối giản của đồ nội thất. Tất cả tạo nên một bức tranh trung tính, nhẹ nhàng và gần gũi.

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Hãy cùng WOWWEEKEND lắng nghe những chia sẻ của KTS Nguyễn Hoàng Mạnh - MIA Design Studio về tinh thần xanh trong kiến trúc.

WWK: Chào anh. Anh có thể giới thiệu ngắn gọn về bản thân và công việc hiện tại với độc giả? Điều gì khiến anh đến với nghề kiến trúc sư?

Tôi là Nguyễn Hoàng Mạnh - đồng sáng lập và là kiến trúc sư trưởng của công ty MIA Design Studio. Tôi ra trường năm 1997. Khoảng thời gian đại học, tôi học ngành kiến trúc và theo đuổi nó đến bây giờ.

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Đam mê kiến trúc đến với tôi hết sức tự nhiên. Vào năm học lớp 9, giống như bao nhiêu người trẻ khác, tôi thích vẽ, và lựa chọn ngành học này. Kiến trúc khác với mỹ thuật vì nó có tính ứng dụng cao, đóng góp thiết thực cho cuộc sống của con người. Những sản phẩm của kiến trúc là hữu hình. Từ khi nó còn là bản vẽ cho đến khi xây dựng xong, chúng ta có thể cảm được và sống được trong nó. Điều này mang lại cho tôi sự hứng khởi.

WWK: Thời gian biểu một ngày làm việc của anh? Ngoài kiến trúc, anh còn quan tâm đến lĩnh vực nào?

Mỗi ngày tôi dành nhiều thời gian tương tác với đồng nghiệp để bàn về định hướng thiết kế của các dự án lớn nhỏ khác nhau và đưa ra ý tưởng. Sau đó, tôi sẽ tổ chức những workshop để cả đội ngũ cùng nhau đóng góp ý tưởng.

Công việc điều hành (admin) của tôi khá ít vì công ty có các bộ phận thường xuyên tiếp xúc và làm việc với khách hàng cho các vấn đề liên quan đến hợp đồng, thủ tục hành chính. Do đó, 80% thời gian của tôi là dành cho thiết kế.

Ngoài kiến trúc, tôi còn thích du lịch với mục đích học và trải nghiệm những công trình kiến trúc.

WWK: Gia đình MIA Design Studio hiện tại có bao nhiêu thành viên?

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

MIA Design Studio thành lập từ năm 2003, đến nay là năm thứ 19. Hiện tại công ty có khoảng 50 thành viên, đang làm việc ở các phòng ban khác nhau, bao gồm kiến trúc sư, kiến trúc sư ngoại viên, nội thất và kỹ thuật viên. Không những thế, MIA Design Studio còn thường xuyên cộng tác với các cộng tác viên tự do như kỹ sư xây dựng, kỹ sư cơ khí, kỹ sư âm thanh - ánh sáng , đồ họa - thiết kế... được chọn lọc cho từng dự án riêng biệt.

Cấu trúc công ty thiết kế cũng giống như bao nhiêu công ty khác, gồm có nhân sự, kế toán, tiếp tân... chuyên về hành chính, báo cáo, soạn hợp đồng, gặp gỡ khách hàng, quản lý hồ sơ. Bộ phận còn lại chủ yếu là đội ngũ ý tưởng và triển khai kỹ thuật. Đội ngũ ý tưởng là đầu tàu, đảm trách một hoặc nhiều dự án khác nhau. Đội ngũ kỹ thuật chủ yếu thực hiện hình ảnh hóa thông qua các bản vẽ thi công. Tùy theo tiến trình dự án đến đâu mà mỗi bộ phận sẽ làm việc tương ứng.

Trong tất cả các khâu này, tôi đóng vai trò quản lý chung. Bên cạnh đó, trách nhiệm chính là đưa các ý tưởng. Bất kỳ công trình nào của MIA Design Studio đều có sự tham gia về mặt ý tưởng của tôi.

WWK: MIA Design Studio theo đuổi gì trong các thiết kế của mình?

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Theo chuỗi những dự án của MIA Design Studio, mọi người có thể thấy một tinh thần khá rõ và xuyên suốt đó là sự kết nối giữa con người và thiên nhiên. Trong bối cảnh đô thị của Việt Nam nói chung và của TP. HCM nói riêng, KTS là người có vai trò tạo ra sự cân bằng của khoảng xanh, cho đi để nhận lại được nhiều hơn.

"Cho đi" tôi muốn nói ở đây chính là khoảng trống - không gian để ánh sáng, cây xanh, mặt nước, gió... tương tác với nhau.

Bản chất của con người rất yêu tự nhiên và ngược lại, thiên nhiên rất cần thiết với môi trường sống của con người. Là KTS, chúng tôi quan tâm chất lượng của không gian có những khoảng trống cho phép tự nhiên đi vào trong kiến trúc. Chúng tôi muốn đóng góp để “chữa lành” cho môi trường tự nhiên.

WWK: Tinh thần kiến trúc xanh, bền vững của MIA Design Studio bắt nguồn từ đâu? Có phải từ văn hóa phương Tây mà anh đã tiếp nhận được khi học thạc sĩ?

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Thời gian du học, tôi không học về kiến trúc xanh hay kiến trúc tối giản. Nó hình thành dựa vào cách tôi nhìn nhận và giải quyết một vấn đề, về lập luận hay triết lý. Thiết kế là một công trình ở một nơi cụ thể rõ ràng, mình phải tương tác vị trí địa lý của công trình để giải quyết bài toán riêng của công trình đó, chứ không phải du nhập ở đâu về.

WWK: Đối với việc thiết kế một công trình xanh, cần chú trọng những gì? Khác biệt so với thiết kế những căn nhà thông thường?

Quan điểm của tôi về kiến trúc là không gian, ánh sáng, và bóng đổ. Tôi không đi theo những cái phơi bày ra về độ sang trọng, nhiều - ít. Tôi muốn "khoe" nhiều về không gian của công trình, khoảng trống cho ánh sáng, bóng đổ, cây xanh, mặt nước... Theo tôi, đây mới là những cái “sang trọng” nhất tạo nên phần hồn cho ngôi nhà. Còn những thứ vật chất khác (phần xác) sẽ biến mất khi chúng ta không dùng đến và xuất hiện khi chúng ta cần.

Về kỹ thuật, kiến trúc xanh có những điểm khác biệt so với thiết kế nhà thông thường. Chúng tôi sẽ quan tâm nhiều đến bố trí cây xanh, cây xanh có tham gia vào bố cục của kiến trúc không, tổ chức tưới tự động, chống thấm... Điều này tùy thuộc vào tính sáng tạo của KTS.

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Nhiều người sẽ lo ngại về vấn đề côn trùng. Nhưng theo tôi, trồng cây có côn trùng đến là điều đáng mừng. Có côn trùng thì sẽ có chim chóc đến để ăn, tạo ra hệ sinh thái mới. Giống như văn phòng MIA Design Studio có khu vườn trúc cần câu, tầm vông, buổi sáng và chiều có rất nhiều chim chóc bay đến, hót véo von và mát mẻ. Để cho hệ sinh thái tự nhiên tự vận hành, chắc chắn sẽ tốt.

WWK: Được rất nhiều nhà đầu tư ưu ái gửi gắm cho những công trình lớn. Vậy anh nghĩ đâu là yếu tố cốt lõi để MIA Design Studio nhận được sự tin tưởng từ các nhà đầu tư?

Tôi nghĩ là làm KTS thì phải làm bằng chính cái tâm của mình, theo một cách sáng nhất, vô tư nhất. Có thể những sản phẩm hiện tại của mình chưa tốt. Nhưng nếu mình luôn đặt để tình yêu đối với nghề vào trong mỗi sản phẩm thì chắc chắn đầu ra sẽ tốt hơn mỗi ngày.

Bản chất kiến trúc là ngành sáng tạo. Chúng ta phải thường xuyên làm mới mình mỗi ngày. Ngoài ra, sáng tạo không chỉ nằm trên bản vẽ hào nhoáng bay bổng. Những KTS vĩ đại của thế giới, họ hiểu được bản chất của việc họ làm có ảnh hưởng đến xã hội như thế nào. Điều đó mới là quan trọng.

WWK: Có những chủ đầu tư rất chú trọng mảng xanh để đảm bảo sức khỏe cho cư dân sinh sống nhưng cũng có những dự án ngược lại. Vậy MIA Design Studio có nhận những dự án vì lợi nhuận mà không chú trọng (%) cho mảng xanh? Anh sẵn sàng đáp ứng khách hàng đến mức nào nếu yêu cầu không phù hợp với định hướng của Mia Design Studio?

Khi khách hàng tìm đến MIA Design Studio, họ đã hiểu được tinh thần và triết lý làm việc của MIA Design Studio. Nên chúng tôi không mất nhiều thời gian cho việc giải thích này. Ngoài ra, cuộc sống ngày càng phát triển, nhiều vấn đề ngày càng nổi cộm lên, nhiều khách hàng, chủ đầu tư nhìn nhận được vai trò quan trọng của mảng xanh, sự cần thiết của khoảng trống đô thị mang lại lợi ích cho con người, và đây là cách tối thiểu họ có thể làm được giữa "cho và nhận". Có những khách hàng sử dụng câu chuyện mảng xanh cho bài toán về thương hiệu. Nếu nó thực sự tốt cho xã hội, đô thị thì sẽ dễ dàng được lan tỏa và thành công.

Ngoài ra, KTS là người tư vấn, thiết kế, đưa ra những ý tưởng đáp ứng nhu cầu về công năng sử dụng và gu thẩm mỹ của khách hàng. Được định hình là một công ty tư vấn thiết kế, MIA Design Studio có trách nhiệm tư vấn, cũng giống như bệnh nhân đến gặp bác sĩ. Nếu bệnh nhân biết mình bị bệnh gì và uống thuốc thì không cần tìm đến bác sĩ. Trong kiến trúc cũng nôm na như vậy. Vai trò của đơn vị thiết kế, KTS đầu tiên là tư vấn, dựa vào chuyên môn của mình để giúp khách hàng tìm ra giải pháp. Sau đó, tiếp tục hay không tiếp tục thì còn tùy thuộc vào duyên của cả hai.

WWK: Làm thế nào để kiểm soát quá trình thi công, hoàn thiện công trình, tránh phát sinh những trường hợp ngoài ý muốn?

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Từ hồ sơ thiết kế cho đến khi công trình hoàn thiện xong là một hành trình trải nghiệm thú vị và đầy thử thách. Điều này hoàn toàn khác với việc bạn đi ra showroom xe hơi, chạy thử và cảm nhận trực tiếp điểm mạnh - điểm yếu của xe và quyết định mua hay không? Còn các tác phẩm về kiến trúc lại có mối quan hệ lâu dài kể từ khi còn trên giấy cho đến lúc bước ra thực tế.

Là KTS, chúng tôi phải tương tác và làm việc với các bên tư vấn khác nhau. Công trình lớn, phức tạp thì đội ngũ tư vấn cần chuyên nghiệp, chuyên biệt hóa cao. Mọi người trong đội ngũ phải làm việc ăn ý và chia sẻ với nhau để tạo thành sản phẩm có "chung một ngôn ngữ" từ trong ra ngoài. Mỗi loại công trình lại có những hướng tư vấn khác nhau. Chẳng hạn như đối với khách sạn & resort, ngoài tư vấn kiến trúc và nội thất thì còn có tư vấn bếp, ánh sáng, âm thanh, giặt ủi, vận hành, nhận diện thương hiệu... Có khoảng 11 đến 12 nhà tư vấn chuyên biệt cho công trình thuộc dạng này.

Đến giai đoạn thi công, người thiết kế cần chuẩn bị một bộ hồ sơ thiết kế rõ ràng và đầy đủ nhất. Người đó còn phải kỹ lưỡng ở khâu thiết kế để không ảnh hưởng đến khâu thi công ở công trường. Người KTS cũng có trách nhiệm định kỳ ra công trường để giám sát công trình, kịp thời can thiệp mỗi khi có phát sinh.

WWK: Không gian làm việc của MIA được chú trọng đầu tư, còn được gọi là "cánh đồng ý tưởng", anh có thể miêu tả một chút về không gian này?

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Đó là không gian rộng 400m² ở An Phú, Thủ Đức, với sân vườn chiếm hơn một nửa. Văn phòng không có gì đặc biệt về ý tưởng thiết kế. Chúng tôi chỉ cố gắng tạo nên sự đơn giản, đẩy mạnh sự thích nghi với không gian cảnh quan xung quanh, xóa mờ ranh giới giữa trong và ngoài để không bị giới hạn quanh những bức tường.

WWK: MIA Design Studio thường xuyên tổ chức triển lãm hay chuỗi hoạt động nghệ thuật. Vậy mục đích của hoạt động này là gì?

Bản chất người làm sáng tạo phải muốn làm một tác phẩm rất sáng tạo. Sự sáng tạo được nhìn nhận từ nhiều điểm xuất phát và hệ quy chiếu khác nhau. Khi chúng ta đánh thức được tình yêu dành cho sáng tạo của nhân viên dành cho công việc họ yêu thích, mang đến lợi ích cho người sử dụng cuối cùng và tốt cho nghề, nhân viên sẽ có động lực rất lớn. Mỗi ngày các bạn đi làm sẽ cảm thấy cuộc sống có nhiều niềm vui, hứng khởi, hơn là việc làm sáng tạo dưới lăng kính của kinh doanh. Đó lại là một hướng khác xa.

Tại những triển lãm "Ở Trọ", "Nhiếp Ảnh" trong chuỗi hoạt động nghệ thuật "Trắng-Đen-Xám"... chúng tôi biến những cái tưởng chừng như bỏ đi thành những giá trị cảm xúc. Văn phòng MIA Design Studio trở thành điểm đến không chỉ cho những ai yêu kiến trúc mà còn dành cho những ai yêu nghệ thuật nói chung. Bên cạnh đó, nó còn tăng sự kết nối và tạo nên nguồn cảm hứng giữa những người trong giới nghệ thuật, đồng thời nuôi dưỡng tình yêu đối với mảng xanh.

WWK: Mới đây nhất, Giải thưởng Ashui Award 2021 đã vinh danh Th.S KTS Nguyễn Hoàng Mạnh của MIA là "Kiến trúc sư của Thập kỷ". Anh cảm giác như thế nào? Đây có phải là mục tiêu của bản thân chưa hay anh vẫn sẽ tiếp tục với những nỗ lực mới?

mia design studio, mia, mia design, nguyễn hoàng mạnh, thiên nhiên

Giải thưởng là sự ghi nhận của cộng đồng đối với quá trình cống hiến của MIA Design Studio. Nhưng với tôi, quan trọng nhất vẫn là kết quả chất lượng công trình đối với người sử dụng cuối cùng. Tôi đặt ra những thử thách cho chính mình và công ty, phát triển công trình mỗi ngày tốt hơn. Nói thì dễ nhưng làm thì khó, luôn luôn là vậy. Chính những cái đó mới quan trọng.

Tôi không tâm đắc nhất công trình nào vì mỗi khi hoàn thành xong một công trình mới, tôi nhận ra những công trình cũ đều có những điểm cần được cải thiện để tốt hơn. Theo tôi, việc lan tỏa những công trình xanh quan trọng hơn những giấy chứng nhận. Tôi không đặt nặng vấn đề vinh danh.

Đối với riêng góc nhìn của MIA Design Studio, một không gian sống tốt chứa đầy sinh khí, thoải mái, dễ chịu khi về nhà, có ánh sáng, cây xanh và mặt nước, đan xen vào nhau.

Cảm ơn KTS Nguyễn Hoàng Mạnh vì đã dành thời gian trả lời các câu hỏi phỏng vấn của WOWWEEKEND. Chúc anh nhiều sức khỏe và luôn gặt hái nhiều thành công trong sự nghiệp kiến trúc của mình!