Cuisine Những mảnh ghép ẩm thực tô điểm cho mùa thu Việt Nam

Thu về gió nhẹ lùa qua,

Heo may thoảng chút hương hoa mơ màng.

Lúa non thơm ngát dịu dàng,

Cốm xanh mềm dẻo, chứa chan tình người.

Mùa thu Việt Nam - quê hương chúng ta hiện lên như một bức tranh dịu dàng, phủ đầy những sắc vàng ấm áp và hương vị ngọt ngào của đất trời. Gió thu khẽ lùa qua từng tán lá, mang theo chút se lạnh nhè nhẹ, như lời thì thầm của thời gian chảy trôi, gợi lên trong lòng người bao nỗi niềm hoài cổ. Không chỉ là mùa của những thay đổi nơi cảnh vật, thu còn là khoảnh khắc mà con người dễ dàng tìm thấy sự giao hòa tinh tế giữa thiên nhiên và ngũ vị ẩm thực. Mỗi hương vị của mùa thu, từ mùi hương cốm xanh ngát như gợi nhớ những cánh đồng lúa non, đến bát bún ốc nóng hổi sánh chua cay, đều như một khúc nhạc êm đềm, lặng lẽ kể chuyện về mùa cũ, mùa của những hồi ức không thể phai nhòa.

Cốm làng Vòng

Cốm làng Vòng được mệnh danh là "Tinh hoa của đất trời” và còn được xem là biểu tượng văn hóa đậm đà bản sắc của người Hà Nội. Với lịch sử hàng nghìn năm, cốm làng Vòng đã mang trong mình những giá trị tinh túy của vùng đất kinh kỳ, trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực truyền thống. Những hạt cốm non xanh mướt, được gói ghém khéo léo trong những lớp lá sen thơm ngát, đậm đà hương vị của trời thu.

Khi mùa thu chạm ngõ, từ mùng 1 tháng 7 âm lịch, sẽ là thời điểm lý tưởng để thưởng thức cốm. Đây là lúc những hạt cốm vừa mới được gặt hái, tươi mịn, mềm dẻo và đủ vị ngọt ngào. Cốm có thể thưởng thức ngay khi còn tươi, ăn cùng chuối chín, hoặc nhâm nhi bên tách trà nóng, mang đến cảm giác thanh khiết, nhẹ nhàng. Không chỉ dừng lại ở món cốm tươi, người Hà Nội còn sáng tạo ra nhiều món ăn độc đáo khác từ cốm như xôi cốm, chè cốm, chả cốm. Mỗi món đều mang một sắc thái riêng biệt, gợi nhớ về hương vị mùa thu đặc trưng của mảnh đất Hà Thành.

Vì thế khi đến với Hà Nội vào mùa thu, khó ai có thể bỏ qua cơ hội thưởng thức cốm làng Vòng – một phần quan trọng trong hành trình khám phá ẩm thực thủ đô. Hương vị cốm như thể là món quà của đất trời, là sợi dây nối liền tâm hồn của những người con xa quê, mang theo kỷ niệm và tình yêu quê hương. Để cảm nhận trọn vẹn tinh hoa mùa thu, bạn có thể tìm đến các tuyến đường như Xuân Thủy, Trần Thái Tông, hay ghé thăm làng Hậu, nơi sản sinh ra những hạt cốm tươi ngon nhất. Cốm làng Vòng sẽ mang đến một trải nghiệm văn hóa đầy lắng đọng, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng mỗi người thưởng thức.

Sấu chín

Mỗi độ tháng 9, khi những hàng cây dọc các con phố đồng loạt thay lá, sắc vàng rực rỡ của sấu chín càng làm bừng sáng bức tranh mùa thu Hà Nội. Nếu mùa hè mang đến những ly nước sấu ngâm chua ngọt mát lạnh, thì thu sang lại khơi dậy nỗi nhớ với những quả sấu chín vàng ươm, chấm muối cay. Như một tác phẩm nghệ thuật ẩm thực giản dị, sấu chín là món ăn vặt không thể thiếu, kích thích vị giác và làm say lòng người thưởng thức.

Để thưởng thức sấu chín, bạn chỉ cần gọt bỏ lớp vỏ sần sùi, cắt thành miếng nhỏ hoặc giữ nguyên quả, rồi chấm với muối cay pha ớt. Vị chua thanh nhẹ, giòn tan hòa quyện với vị cay nồng và mặn mòi của muối, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc sắc. Sấu chín còn thường được dầm với đường, muối và ớt bột, trở thành một món ăn dân dã nhưng vô cùng hấp dẫn. 

Ngày nay, sấu chín không chỉ được bày bán ở các gánh hàng rong mà còn được chế biến thành nhiều sản phẩm phong phú, giúp lan tỏa hương vị đặc trưng này đến khắp mọi miền tổ quốc.

Canh chua cá linh

Nếu có dịp ghé thăm miền Tây vào mùa thu, bạn nhất định không thể bỏ qua món canh chua cá linh bông điên điển – một trong những đặc sản ẩm thực đặc trưng của vùng sông nước. Từ tháng 9 đến tháng 11 hàng năm, khi mùa nước nổi bắt đầu, miền Tây tràn ngập những sản vật tự nhiên, trong đó nổi bật nhất là cá linh non. Với xương mềm và thịt ngọt, cá linh rất thích hợp để chế biến thành nhiều món ngon, nhưng không gì bằng canh chua cá linh kết hợp cùng bông điên điển.

Mỗi nồi canh chua cá linh đều chứa đựng hương vị đặc trưng của miền Tây. Những con cá linh non từ thượng nguồn mang đến vị ngọt thanh, khi cắn ngập răng sẽ cảm nhận được vị tươi ngon trong từng miếng thịt và sự mềm mại của xương cá. Bên cạnh đó, vị hăng hăng của bông điên điển, vị giòn ngọt của đọt súng, cùng với vị chan chát của bắp chuối và sự thơm mộc mạc của rau muống non tơ hòa quyện lại với nhau, tạo thành một bữa ăn đậm đà hương vị miền Tây.

Khi đặt chân đến miền Tây vào mùa thu, bạn hãy để mình đắm chìm trong không gian miệt vườn và thưởng thức nồi canh chua cá linh bông điên điển. Khi đó bạn sẽ cảm nhận được không chỉ hương vị mà còn là cái hồn, cái tinh túy của vùng sông nước hữu tình này. Vì thế, món canh chua được xem là một phần của ẩm thực không thể thiếu trong trải nghiệm văn hóa của miền Tây.

Chả rươi

Trong kho tàng ẩm thực của Hà Nội, chả rươi nổi bật như một biểu tượng của mùa thu, mang đến hương vị độc đáo và thơm ngon khó cưỡng. Được nhắc đến trong cuốn sách "Miếng ngon Hà Nội" của nhà văn Vũ Bằng, món ăn này không chỉ là một món ngon bình dị mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa ẩm thực phong phú của người Hà Thành. Rươi, một loại hải sản đặc biệt chỉ xuất hiện vào những ngày thu, trở thành nguyên liệu chính để chế biến món chả hấp dẫn này.

Chả rươi được làm từ rươi tươi, kết hợp cùng thịt lợn, trứng, vỏ quýt, thì là và các loại gia vị khác, tạo nên một món ăn thơm ngậy mà không hề ngấy. Quy trình chế biến bắt đầu từ việc trộn lẫn các nguyên liệu với nhau, sau đó rán vàng trên lửa nhỏ, cho ra đời những miếng chả vàng ươm, thơm phức. Khi thưởng thức, thực khách không chỉ cảm nhận được vị béo ngậy của rươi và thịt, mà còn thấy được sự hòa quyện hoàn hảo của các gia vị, mang đến một trải nghiệm ẩm thực tinh tế và thú vị.

Món chả rươi thường được dùng kèm với nước mắm pha chua ngọt và rau sống, tạo nên sự cân bằng và hấp dẫn cho bữa ăn. Vào thời điểm cuối mùa thu, khi chỉ còn 1-2 tuần nữa để thưởng thức rươi, bạn hãy nhanh chóng chế biến và thưởng thức món chả rươi cùng gia đình và bạn bè, để cảm nhận trọn vẹn cái hồn của ẩm thực Hà Nội trong mùa thu này.

Quả hồng 

Khi mùa thu gõ cửa, quả hồng chín trở thành một trong những cảnh đẹp đặc biệt ở các vùng miền như Đà Lạt và Mộc Châu. Mùa hồng thường bắt đầu từ tháng 9 và kéo dài đến tháng 11-12, thu hút những người yêu thích chụp ảnh bởi màu sắc rực rỡ và hương vị thơm ngon của chúng.

Hồng có nhiều loại, từ hồng giòn đến hồng mềm, mỗi loại đều mang đến trải nghiệm vị giác riêng biệt. Hồng giòn Đà Lạt, nổi tiếng với vị ngọt, giòn và hương thơm quyến rũ, thường được chọn làm đặc sản ưa chuộng của du khách. Đặc biệt, hồng chín không chỉ là món ăn vặt thơm ngon mà còn là nguyên liệu tuyệt vời để chế biến nhiều món ăn và thức uống độc đáo.

Đến Đà Lạt trong mùa hồng, bạn sẽ không thể quên cảnh tượng những cây hồng trĩu quả, những trái hồng cam mọng lúc lỉu trên cành, tạo nên bức tranh thiên nhiên đẹp như mơ. Việc thưởng thức hồng ngay tại vườn hay trong những chuyến khám phá chợ Đà Lạt sẽ mang lại những trải nghiệm vô cùng thú vị.

>> Xem thêm: Lạc vào thiên đường ẩm thực mùa thu Hàn Quốc